میخائیل باختین اندیشمند و متفکر صاحب‌نام روسی است که اندیشه‌ها و دیدگاههای وی در چند سال اخیر همزمان در محافل علمی کشور ما و سایر کشورهای جهان با استقبال بی‌نظیری از سوی علاقه‌مندان به علم و پژوهش رو‌به‌رو شده است. باختین در نوامبر سال 1895 در اورِل واقع در جنوب مسکو به دنیا آمد و در سال 1975 پس از گذشت سالها زندگی پرمشقت اما پربار درگذشت.
باختین در سال 1913  وارد دانشگاه اودِسا شد اما پس از گذشت یک سال این دانشگاه را ترک کرد و به دانشگاه سن‌پترزبورگ رفت. در سال 1918 باختین مانند بسیاری دیگر از روشنفکران روسیه که انقلاب سال 1917 زندگی آنها را دچار تغییرات زیادی کرده بود، دانشگاه را ترک کرد. فضای حاکم بر روسیه تحت حکومت استالین باعث شد که سرنوشتی به‌جز تبعید در انتظار باختین نباشد و وی سالهای زیادی را در قزاقستان در تبعید به سر ببرد. اتفاقاً در همین زمان بود که برخی از آثار گرانبهای باختین تولید شدند. باختین پس از گذراندن دوران تبعید موفق شد پایان‌نامه‌ی دکتری خود را پس از سالها دفاع کند. با بهتر شدن اوضاع داخلی روسیه، باختین توانست با کمک عده‌ای از جوانان روسیه چندین اثر خود را منتشر کند. وی سالهای پایانی زندگی خود را به همراه همسرش در آسایشگاه سالمندانی در مسکو به سر برد.
با وجود زندگی پربار باختین و تألیفات متعدد وی، تقریباً بیشتر آثار او پس از مرگش منتشر و ترجمه شدند و در زمان حیاتش حتی در روسیه تعداد بسیار کمی با اندیشه‌های وی آشنا بودند.
کرگ براندیست (Craig Brandist) در کتاب حلقه‌ی باختین عنوان می‌کند که "باختین برای هر کسی، چیزی برای ارائه دارد" و قابلیت استفاده از نظریات وی در حوزه‌های مختلف آنقدر وسیع است که "به نظر می‌رسد به اندازه‌ی مفسرین باختین، باختین وجود دارد." کمتر حوزه‌ای را در میان حوزه‌های علوم انسانی می‌توان یافت که از اندیشه‌های میخائیل باختین بی‌نصیب مانده باشد. مایکل مِیِرفلد بل (Michael Mayerfeld Bell) و مایکل گاردینر (Michael Gardiner) در کتاب باختین و علوم انسانی به تفصیل درباره‌ی کاربرد نظریات باختین در علوم مختلف انسانی صحبت می‌کنند؛ علومی که به گفته‌ی باختین برتر از سایر علوم هستند زیرا در علوم انسانی ما با پدیده‌ی پیچیده‌ای به نام انسان سروکار داریم و نه مثلاً با یک مولکول یا یک تکه سنگ.

 

ادامه این مطلب  را در کتاب "40 گفتار پیرامون مدیریت و رهبری در کسب و کار " بخوانید.

 

سبز باشید