هوش بهر مثبت (PQ)
روانشناسی مثبت یکی از جدیدترین شاخه های روانشناسی است. این زمینه خاص از روانشناسی بر موفقیت انسان تمرکز دارد. در حالی که بسیاری دیگر از شاخههای روانشناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختلال تمرکز مینمایند، روانشناسی مثبت تمرکزش بر کمک به افراد برای شادشدن و ارضاء بیشتر است. روان شناسی مثبت کاربردهای متنوع و گستردهای در زمینههای آموزش، درمان، خودیاری، مدیریت استرس و مسائل محیط کار دارد. با به کارگیری راهبردهای برآمده از روانشناسی مثبت، آموزگاران، مربیان، درمانگران و کارفرمایان میتوانند در دیگران انگیزه به وجود آورند و به افراد کمک کنند تا نقاط قوت شخصی خود را بهتر درک کنند و پرورش دهند. برخی از موضوعات و مباحث عمده و مورد توجه در روانشناسی مثبت عبارتند از، شادی، خوشبینی، مراقبت و توجه، شرافت و پاکدامنی، شخصیت قوی، امید، تفکر مثبت، انعطافپذیری.
هوشبهر مثبت (Positive Quotient) که در نوشتار زیر به آن میپردازم، مبحثی است که آن را میتوان سنجه و چکیدهای از این موارد به حساب آورد.
آیا احوالات روانی و ذهنتان به شما در بهرهگیری بیشینه از داشتهها و قابلیتهایتان کمک میکند، و یا غالب اوقات ذهنتان یاری نمیکند و مدام دچار اضطراب و دستپاچگی هستید، شبها فکر و خیال بدخوابتان میکند، و روزها هجوم اندیشههای منفی رمقتان را میگیرد؟
مثبت بودن مهارتی قابل اکتساب و قابل ساختن است، البته به شرط آنکه ماهیچههای ذهن خود را بشناسید و آنها را توانمند کنید.هوش بهر مثبت یا PQ به معنای میزان تسلط بر ذهن است. هوش بهر مثبت از مهمترین عوامل برای شکوفا ساختن درونداشتها و موهبتهای درونی ما است.
شیرزاد شامین (Shirzad Chamine) در کتاب ارزندهی خود به نام "هوش بهر مثبت" به بررسی سنجهها و تکنیکهایی برای ارتقای بهره هوشی مثبت میپردازد. وی در قسمتی از این کتاب مینویسد:
«ذهن و روان آدمی همواره دو روی یک سکه بوده است، گاهی با شما دوستی میکند و گاه دشمنی. هوش بهر مثبت بالا به معنای آن است که ذهن ما همراستا با تندرستی و سلامت روانمان عمل میکند. بنابراین، هوشبهر مثبت شاخصهای از میزان کنترل فرد روی ذهن و احوالات روانی خویش است.»
شادکامی، تغییر رفتار، استقلال، هدف،...، اینها کلماتی است که بارها در زندگی کاری و شخصی خود شنیدهایم. کمتر کتابی است که چند خطی از صفحات خود را به چنین موضوعاتی اختصاص نداده باشد، اما کمتر شاهد ارائهی روشی سیستماتیک برای دست یافتن به این اهداف والا بودهایم. با این همه، کتاب «هوش بهر مثبت: چرا تنها 20% از تیمها و افراد به ظرفیت واقعی خود دست مییابند و چگونه میتوان بیشترین بهره را از استعدادهای درون برد»، روشی نظاممند را با استناد به یافتههای روانشناسی مثبت، رفتاردرمانی شناختی، و عصبشناسی نوین در اختیار میگذارد، که میتوان با کمک آن به خودشکوفایی دست یافت.
دلایل اهمیت هوشبهر مثبت
- در مطالعهای روی 275 هزار نفر، هوشبهر مثبت بالاتر با موفقیت کاری بالاتر، و نیز با توفیقات بیشتر در زندگی زناشویی، ازدواج، درآمد، سلامتی، ارتباطات اجتماعی، روابط دوستانه، و خلاقیت این عده ارتباط تنگاتنگ داشت.
- کارمندان با هوشبهر مثبت بالا، کمتر به مرخصی استعلاجی میروند و میزان فرسایش شغلی و ترک شغل در آنها کمتر است.
- تیمهای پروژه محوری که مدیران با PQ بالاتری داشتند، به طور میانگین 31 درصد بهتر از دیگر تیمهای همرده عمل میکنند.
- هوشبهر مثبت بالاتر موجب ارتقای سیستم ایمنی بدن، کاهش سطح هورمونهای استرسزا، کاهش سطح فشارخون ، درد کمتر، بیماری کمتر،... میشود.
- هوشبهر مثبت، شاخصی مهم در تعیین موفقیت افراد و میزان بهرهگیری آنها از استعدادهای دونیشان است.
امروزه به کمک آزمونهایی میتوان به اندازهگیری PQ پرداخت. برای سنجش میزان هوش بهر مثبت خود میتوانید به نشانی اینترنتی http://positiveintelligence.com/Assessments مراجعه کنید.
سبز باشید