آینده پژوهی؛ مهندسی هوشمند آینده
امروزه تغییرات با نرخ سریعتری به وقوع میپیوندد. تغییرات فناوری و متعاقباً تغییر در دیگر وجوه زندگی، افزایش روز افزون وابستگیهای متقابل کشورها و ملتها، تمرکززدایی، تمایل به جهانی شدن و در عین حال حفظ ارزشهای فرهنگی و بسیاری عوامل دیگر، لزوم درک بهتر از تغییرات و آینده را برای دولتها، کسب و کارها، سازمانها، و مردم ایجاب میکند.
آینده پژوهی از جمله موضوعاتی است که در فضای عدم قطعیت حاکم و آشوبناک کنونی به خوبی پاسخگوی نیاز فضای کسب و کاری است. آیندهپژوهی در فرایند برنامهریزی، مدیریت راهبردی و مدیریت ریسک کاربرد دارد و از طرفی امروزه در پیشبینی مشاغل مورد نیاز آینده نیز مورد استفاده است. همه ما به خاطر داریم که در کودکی هر وقت از ما پرسیده میشد که میخواهید چه کاره شوید؟ میگفتیم پزشک، فضانورد، خلبان...، اما به اعتقاد آیندهپژوهان ظرفیت این نوع مشاغل اشباع شده است و افراد در آینده باید مشاغلی جدید و متناسب با نیازهای آینده انتخاب کنند. به گمان بسیاری از محققین علوم شناخت مغز، به عنوان پیچیدهترین مخلوق خداوند، از جمله مواردی است که در آیندهی نه چندان دور در کلیهی علوم و روشها راه مییابد که آخرین آن کسب و کار است. امروزه با پیشرفتهای صورت گرفته در فناوری و علم، شاهد ظهور پدیدههای میان رشتهای مبتنی بر فناوری در دنیای کسب و کار و بازاریابی هستیم، که از آن جمله میتوان به نورومارکتینگ اشاره داشت که هم اکنون در ابتدای راه خود به سوی پیشرفت و بالندگی قرار دارد.
دکتر میشیو کاکو(Michio Kako)، آمریکایی ژاپنی الاصل، را شاید بتوان برجستهترین آینده پژوه حال حاضر دانست. او از جمله فیزیکدانان مطرح نیز میباشد که حاصل یافتهها و عقاید خود را در دو کتاب ارزنده به نامهای فیزیک ناممکنات(2008) و فیزیک آینده(2011) به رشتهی تحریر درآورده است. این دو کتاب از جمله کتب پرفروش انتشارات نیویورک تایمز هستند. از وی شاهد پخش مستندات بینظیری از شبکههای BBC، دیسکاوری و شبکه ساینس بودهایم. نظریات کاکو در بسیاری از نشریات و محافل تخصصی و پر آوازهی نوروساینس مطرح است.
میشیو کاکو در تازهترین نظریهی خود به این مورد اشاره کرده است که بشر در نقطهای قرار گرفته است که ما میتوانیم روزی مغز انسان را به کامپیوترها وصل کنیم و از طریق کاشت الکترود در مغز و یا دستگاههای EEG یک ارتباط مغز به مغز را میان انسانها برقرار سازیم که در نهایت منجر به یک تور جهان گستر نوین و جایگزین اینترنت به نام شبکهی مغزی خواهد شد. به اعتقاد کاکو طی دهههای آتی اینترنتی که ما امروز میشناسیم مبدل به یک شبکهی گستردهی مغزی خواهد شد و به این شکل اطلاعات تنها محدود به افکار خودآگاه نخواهد بود بلکه تصاویر ذهن، احساسات هیجانات واقعی یکدیگر را نیز لمس خواهیم کرد. امروزه محققان دانشگاه برکلی توانستهاند در این راستا اقداماتی را صورت دهند و فعالیتهای مغزی مخاطبان خود را در قالب ویدئو پیادهسازی کنند. هرچند که این ویدیوها تصویری مبهم را ارائه میکنند اما گامی بزرگ به سوی شناخت بیشتر دنیای درون هستند.
آینده پژوهان امروزه بخش عمدهای از محققان نورومارکتینگ را تشکیل میدهند. از جمله این افراد میتوان به نیل مارتین(Neal Martin) اشاره داشت که در صحبتی جالب توجه گفته بود که، «ما در نورومارکتینگ شبیه به گالیلهای هستیم که اولین تلسکوپ دنیا را اختیار دارد. ما میتوانیم حلقههای زحل را ببینیم، اما هنوز قادر به رصد کهکشانهای دور نیستیم.»