کنفرانس تجارت برابر ایران و چین
من در هنگام سخنرانی دکتر مرادی عضو هیأت علمی دانشکده کارآفرینی رسیدم، همچنین سخنرانی‌های آقای دکتر قاهری مدیرعامل گروه توسعه همکاریهای ایران و چین، دکتر عبده تبریزی چهره شناخته شده بازارهای مالی در ایران، و آقای ؟؟؟ را حضور داشتم البته، تا پایان سمینار دو میزگرد هم برگزار شد که اولی با مدیریت آقای عسگراولادی و دومی با مدیریت دکتر عبده تبریزی اداره شدند.
در ادامه چند نکته دانش‌آموختگی امروز را می‌نویسم:
- طبق تحقیق مهم‌ترین مشکلات کسب‌و‌کار در چین به ترتیب اولویت عبارتند از:
- تأمین مالی- بی‌ثباتی سیاست‌ها- رشوه - بروکراسی ناکارآمد دولتی و نهایتاً تورم.
اما مهم‌ترین مشکلات کسب‌و‌کار در ایران:
تأمین مالی- بی‌ثباتی سیاست‌ها- تورم- بروکراسی ناکارآمد دولتی و زیرساخت‌های ناکافی
- بازیگران برنده بین‌المللی یا شرکت‌های بزرگ و یا شرکت‌های کوچک نوآور هستند.
- توصیه‌هایی با یادگیری از چین:
- بهره‌گیری از علم اقتصاد برای سیاستگذاری با محوریت حقایق آشکار شده
- سیاستگذاری اقتصادی سمت تقاضا (کوتاه‌مدت) مثل بودجه و سیاست‌های پولی و سمت عرضه (بلندمدت) مثل نوآوری
- اصلاحات نهادی (سازمانی و قانونی) از الزامات بهره‌گیری فرصت‌های بین‌المللی
- رشد توسعه اقتصادی با محوریت دانش فناوری
- زمان‌بر بودن تولید دانش و ضرورت بهره‌گیری از دانش جهانی تجلی‌یافته در واردات سرمایه
- نقش کارآفرینی در عرصه اقتصاد دانش‌بینان با محوریت خلاقیت، نوآوری و کشف و استفاده از فرصت‌ها
- مهم‌ترین دلایلی که چین، چین شد:
- ریشه‌های فرهنگی و تاریخی
- تداوم و ثبات روش در مدیریت
- فرهنگ کاری
- شرایط حاکم بر اقتصاد
- جهت اطلاع:
- کارمزد کارگران چینی حداقل 3 برابر کارمزد کارگران ماست.
- هزینه پول در ایران حدود بیست درصد و در چین تقریباً صفر است.
- چین 150-130 میلیون نفر ثروتمند دارد.
خصوصیات اقتصاد ایران:
- ساختار حجیم اداری و خصوصیات آن
- منابع مالی و سیاست‌های مالی تک محصولی
- سیستم بانکی شبه دولتی و غیر مستقل
- دولتی بودن اقتصاد
- انحصاری بودن شرکت‌های دولتی
- بی‌ثباتی سیاست‌های اقتصادی
- ناکارآیی بازار مالی
نکته مهم: ما توانایی رقابت با چین را نداریم اما می‌توانیم مکمل خوبی برای آنها باشیم.
اهمیت بازار چین برای ایران:
- پتانسیل بالای تقاضا در بازار چین
- بوجود آمدن قشر ثروتمند
- وجود پتانسیل قوی صادرات ایران به چین در زمینه‌های مختلف
- هدفگذاری حجم تجاری بالغ بر 200 میلیارد دلار تا ده سال آینده توسط روسای جمهور دو کشور
- نیاز روزافزون اقتصاد پرشتاب چین به منابع انرژی
- تنوع بخش واردات محصولات سرمایه‌ای و فناوری
- متعادل ساختن تعرفه‌های واردات کالا به چین (در حال حاضر از کل واردات چین فقط 5/1٪ آن سهم ایران است)
- قوی شدن پول چین
- تفاوت ذائقه دو کشور به منظور صدور اقلام غیرقابل مصرف در کشور ما
چین به‌عنوان شریک تجاری در ایران
- باید بجای واردات کاری کنیم با مشارکت چین محصولات در داخل ایران تولید شود.
- نیاز کشور چین به سرمایه‌گذاری خارجی
- هزینه‌های بالای حمل و نقل می‌تواند انگیزه‌ای برای تولیدکنندگان کالاهای حجیم در ایران باشد.
- وجود زیرساخت‌های مناسب تولید در ایران به منظور مشارکت با تولیدکنندگان چینی
- وجود پروژه‌های متعدد زیرساختی در ایران
ملاصدرا:
ویرانه‌ای است دنیا و عمر کفاف نمی‌دهد که آبادش کنیم و غیرت اجازه نمی‌دهد که رهایش کنیم. پس ساختن گوشه‌ای از این دنیا توسط هر کدام از ما آباد کردن دنیاست توسط همگان.
مجاری روابط ایران و چین:
- مجرای تجارت
- مجرای مالی
- مجرای قیمت کالاهای اساسی
- در حال حاضر روابط ایران و چین شبیه روابط یک کشور در حال توسعه با یک کشور توسعه‌یافته است.
یعنی واردات ما عمدتاً مصنوعات است ولی صادرات ما به چین عمدتاً مواد اولیه است.
- 11٪ از نیاز انرژی چین توسط ایران تأمین می‌شود.
نکته:
- احتمال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی چین در ایران بالاست.
- احتمال توسعه روابط مالی (بانک- بیمه و ...) بالاست.
- مصرف بالای چین در کشورهای در حال توسعه قیمت مواد اولیه را بالا برده
- چین باعث شده ایران بیش از گذشته نیازمند صادرات مواد اولیه و کالاهای اساسی باشد.
آموزه‌های ما از چین:
- رشد مبتنی بر اقتصاد بازار در چارچوب استراتژی منظم
- وجود سیاست پولی قاعده‌مند (کنترل تورم در توازن با اشتغال)
- قیمت‌گذاری ارز
- جذب سرمایه خارجی
- انضباط مالی دولت
- توسعه بخش خصوصی متکی به حساسیت‌های دائمی دولت
- استفاده از نیروهای انسانی خارج از کشور
اصلاح روابط از دیدگاه اقتصاد کلان:
- کاهش شتاب واردات مصنوعات و حرکت به سمت واردات کالاهای سرمایه‌ای
- اصلاح شکاف تراز تجاری (بدون نفت)
- تکیه بر نظام مالی چین در شرایط تحریم جاری
- توسعه مشارکت‌های علمی
- استفاده از امکانات چین برای تعامل با تحریم‌ها
- تشویق سرمایه‌گذاران مستقیم چین در ایران
- استفاده از تسهیلات مالی چین در شرایط جاری و نور منابع مالی چین
- تشویق بسط مناسبات بین بازرگانان و تجار دو کشور از طریق اتاق‌های بازرگانی
- سرمایه‌گذاری مشترک با چین در کشورهای ثالث (مثلاً افریقا)
- تشویق ایجاد امکانات تولیدی مشترک در داخل چین برای حوزه‌هایی که ایران از نظر مواد اولیه در آن حوزه‌ها دارای مزیت است.
- حمایت تعرفه‌های (برای کوتاه‌مدت) در جهت تقویت تولید و اشتغال در ایران
- برقراری نظام نرخ ارز مناسب با تورم
- توسعه آموزش زبان چینی در مؤسسات آموزش عالی و بسط روابط فرهنگی
- اصلاح روابط ایران و چین از دیدگاه بخش خصوصی
- افزایش کارآمدی فعالیت‌های تجاری (واردات/ صادرات)
- تولید مشترک در خاک چین برای محصولات قابل فروش در ایران (با استفاده از نیروی انسانی ایرانی مقیم خارج)
- برندینگ کالاهای چینی و اخذ نمایندگی رسمی
- حرکت واردات به سمت کالاهای دارای کیفیت
- توسعه روابط متقابل بازارهای سرمایه دو کشور (اعطای متقابل مجوزهای فعالیت در پذیره‌نویسی- کارگزاری، ...)
- توسعه روابط متقابل بازارهای پولی
- استفاده از امکانات تجاری هنگ کنگ و ؟؟؟بر محور روابط با چین
- حرکت از واردات به سمت تولید مشترک با چینی‌ها در خاک ایران برای کاهش هزینه‌ها از جمله تعرفه
- تغییر نحوه برخورد روحیه برای انجام مذاکرات و انجام معاملات و تسلیم نشدن و به قدرت اقتصادی طرف دیگر
- استفاده از نیروی انسانی خارج از کشور در روابط مشترک با چین
- استفاده از مزیت نسبی (مواد اولیه و منابع مالی) برای بسط روابط با طرف‌های چین
- تکیه بر تصمیمات جمعی اتاق بازرگانی برای مقابله با عدم تساوی‌ها در رابطه اقتصادی مشترک دو کشور
- عدم رقابت غیر ضروری بین بنگاههای اقتصادی خودمان
نکته آخر:
- یکی از سخنرانان که یک ربع بیشتر وقت نداشت (خوشبختانه سخنران پایانی بود) بیش از 45 دقیقه صحبت کرد و متأسفانه تفاوت سخنرانی در سمینار با کلاس درس را رعایت نکردند.
- در سایر موارد برنامه‌ریزی و نظم کنفرانس قابل تحسین بوده، از این نظر از برگزارکنندگان نهایت تشکر را دارم.
سبز باشید