بعضی از مهم‌ترین رویداد های بازاریابی ایران در سالی که گذشت
برگزاری انتخابات هیأت‌مدیره انجمن علمی بازاریابی ایران
روز سه‌شنبه 26 مردادماه امسال، انتخابات انجمن علمی بازاریابی ایران با حضور حداکثر اعضا برگزار شد.
با برگزاری این انتخابات، اعضای هیأت‌مدیره انجمن علمی بازاریابی ایران به شرح زیر تعیین شدند:
- دکتر وحید ناصحی‌فر (رئیس هیأت‌مدیره انجمن)
- دکتر حسین وظیفه‌دوست (نایب رئیس هیأت‌مدیره)
- دکتر محمود محمدیان (عضو هیأت‌مدیره)
- پرویز درگی (خزانه‌دار و عضو هیأت‌مدیره)
- دکتر حمید خداداد حسینی (عضو هیأت‌مدیره)
- دکتر زهره دهدشتی (عضو علی‌البدل هیأت‌مدیره)
- دکتر کامبیز حیدرزاده (عضو علی‌البدل هیأت‌مدیره)
- دکتر هرمز مهرانی (بازرس اصلی)
- دکتر عبدالحمید ابراهیمی (بازرس علی‌البدل)
انتشارات بازاریابی در ایران و رونق کتابهای حوزه بازاریابی
کتابهای بازاریابی در ایران سابقه بسیار اندکی دارد. به نظرم شاید اولین کسی که در ایران در حوزه بازاریابی، کتابی را ترجمه کرد، استاد احمد آرام است.
احمد آرام، نام‌آشناترین استاد برجسته ایران است که اساس کار او این بود که به کتابهای علمی در ایران نگاه می‌کرد. هرآنچه در ایران نبود، او خود را مسئول می‌دانست تا درباره آن علم، کتابی ترجمه و تألیف کند.
تدریس فیزیک و شیمی، رشته مورد علاقه او بود. در سال 1304، کتابی با عنوان هدیه سال نو "مجموعه تجربیات فیزیکی و شیمیایی" از او انتشار یافت که نخستین کتاب آموزشی در کارهای آزمایشگاهی فیزیک و شیمی در ایران است. وی از بنیانگذاران کتابهای درسی است. به خاطر دارم کتابی از ایشان دیدم که در سال‌های 1345 و 1346 چاپ شده بود و در حوزه بازاریابی بود. تصور می‌کنم بسیاری از علاقه‌مندان به حوزه بازاریابی این کتاب را ندیده‌اند.
پس از آن سال‌ها (سال‌های 1345 و 1346) نیز کتابهای اندکی در حوزه بازاریابی منتشر شد. رونق کتابهای بازاریابی را باید به احتمال در سال‌های 1378 به بعد دانست. به مرور برخی از ناشران کتابهای مدیریت در بین کتابهای چاپی، کتابی در حوزه بازاریابی منتشر می‌کردند.
اما در سال‌های اخیر باید از دو انتشارات مهم ایران یعنی انتشارات مبلغان، و انتشارات سیته یاد کنم که حدود 10- 12 سال اخیر رشد شتابانی در ترجمه آثار بازاریابی و تبلیغات داشتند.
انتشارات مبلغان، رویکرد خود را در حوزه بازاریابی قرار داده، و انتشارات سیته، رویکرد خود را عمدتاً در حوزه تبلیغات. با وجود این، تفکیک کاملاً مشخصی در انتشارات سیته از این باب وجود ندارد. درحالی‌که به نظر می‌رسد انتشارات مبلغان از اساس تمایلی برای انتشار کتابهای حوزه تبلیغات ندارد.
بخش زیادی از دانش دانشجویان علاقه‌مند به حوزه بازاریابی و تبلیغات، مرهون این دو ناشر است که اهتمام خود را در ترجمه آثار بزرگان حوزه بازاریابی و تبلیغات مصروف کرده‌اند.
به نظر می‌رسد همچنان به کتابهای بیشتری در این حوزه نیاز داریم و همت بلند ناشرانی را می‌طلبد که علاقه‌مندند برای ارتقای بازاریابی ایران بکوشند.
شایسته است از انتشارات رسا نیز یاد کنیم که تاکنون بیش از 17 عنوان کتابهای حوزه بازاریابی از شرکت TMBA را چاپ و منتشر کرده‌اند. این سبب شده که انتشارات رسا به عنوان ناشر کتابهای حوزه بازاریابی در ایران شناخته شود.
تشکیل کمیته TC225/ISIRI
از فروردین‌ماه 1388، کمیته TC225/ISIRI (نظرات و پژوهشهای بازار و علوم اجتماعی) مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تشکیل شد.
این کمیته درصدد است تا معیارها و نظام‌های استاندارد پژوهشهای بازار و علوم اجتماعی را در سطح جهانی مطالعه کند تا بر پایه آن، معیارهای ملی تدوین کند.
بنا به مسئولیتی که به عنوان رئیس کمیته فنی TC225 برعهده دارم، امیدوارم تدوین چنین استانداردهایی بتواند سطح تحقیقات بازار را در ایران ارتقا بخشد.
کنفرانس‌ها در حال پیشروی یا افول هستند؟
سرعت برگزاری سمینارها به‌ویژه از سال 1386 به این سو به یکباره زیاد شد. در سال 1389 با حجم قابل‌توجهی از سمینارها و کنفرانس‌هایی روبه‌رو بودیم که اطلاع چندانی از برگزارکنندگان آن در بازار، در بین استادان موجود نبود. برخی از این کنفرانس‌ها برگزار شد، برخی به ناچار با حجم قابل‌توجهی میهمان (و نه شرکت‌کننده) برگزار شد، برخی در روزهای نزدیک به برگزاری، بدون اطلاع همگانی لغو شد.
در طول سال 1389 هم من و هم همکارانم در دپارتمان آموزش یا سایر دپارتمانهای مشاوره، تحقیقات بازار، و انتشارات با پرسش عزیزانی روبه‌رو بودیم که برای ثبت‌نام در کنفرانس یا سمیناری مشورت می‌گرفتند تا بتوانند برپایه پرداخت مالی، سودی هم به لحاظ دانشی نصیب خود کنند.
شایان یادآوری است که از سال‌های 1385 به این سو عمدتاً دو کنفرانس بین‌المللی در حوزه بازاریابی برگزار می‌شود که همچنان رعایت استانداردهای علمی را بر اساس امکانات و مقدورات نصب‌العین قرار داده است.
1) کنفرانس بین‌المللی مدیریت بازاریابی
2) کنفرانس بین‌المللی برند
متأسفانه با رشد نابه‌هنجار کنفرانس‌ها و سمینارهایی که استانداردهای علمی در آن رعایت نمی‌‌شود، در عمل این دو کنفرانس نیز دچار آسیب‌هایی شده است. به نظر می‌رسد مطالعه آسیب‌شناسی کنفرانس‌های بین‌المللی از آن رو ضروری است که دریابیم مشتریان یا شرکت‌کنندگان، بویژه آنها که با پرداخت وجه در کنفرانسی شرکت میکنند، واقعاً در جستجوی چه هستند. اگر خواسته‌های این گروه از علاقه‌مندان را دریابیم، برای تأمین آن باید اقداماتی مطلوب صورت گیرد. در غیر این‌صورت، برگزاری کنفرانس‌هایی که صرفاً نام بین‌المللی دارند، اما از کسانی دعوت میکنند که سوابق درخشانی ندارند و نام آنها غیر ایرانی یا خارجی است، جز حفظ کلیشه‌ها و استانداردهای ظاهری سودی ندارد.
متأسفانه در سال 1389 نیز شاهد کنفر انس‌ها و سمینارهایی در حوزه بازاریابی بودیم که مجریان حتی ضرورتی برای تشکیل شورای سیاست‌گذاری، کمیته علمی، و ... نداشتند و سمینارها و کنفرانس‌ها با حضور سخنرانان یکی پس از دیگری آغاز و انجام یافت. از همه ناامیدکننده‌تر آنکه برخی از این سمینارها نه تنها سودی نکردند بلکه، آسیب‌های جدی نیز به کنفرانس‌های بین‌المللی زدند که می‌کوشیدند با رعایت استانداردها برای حفظ شأن بازاریابی ایفای نقش کنند.
پرسش اساسی که گاه استادان بازاریابی و حاضران از مسؤلان برگزاری کنفرانس‌ها می‌پرسند این است که: آیا کنفرانس‌ها و سمینارها در حال افول هستند؟ آیا تعدد بی‌رویه و گاه نامشخص بودن سمت‌وسوی کنفرانس‌ها، بجز تضعیف این حوزه علمی، سودای دیگری نیز دارد؟
واقعیت آنکه به نظر می‌رسد این حجم از کنفرانس‌ها به دلیل نبود بسیاری از بسترهای ضروری برپایی کنفرانس از جمله انتشارات بازاریابی، فرصت‌های محدود استادان برای هم‌اندیشی در برگزاری پربار کنفرانس‌ها و سمینارها، ظاهراً در جهت تضعیف سمینارها و کنفرانس‌ها در حال پیشروی است.
انجمن تحقیقات بازاریابی ایران در سال 1389
انجمن تحقیقات بازاریابی ایران در سال 1389 فعالیت‌های متعددی را اجرا کرد.
خوشبختانه این انجمن قبل از سال جلسات منظمی را برگزار کرد تا در سال 1390 اقدامات مؤثری را در حوزه فعالیت‌های خود اجرا کند.
از آنجا که به‌عنوان عضو هیأت‌مدیره در انجمن تحقیقات بازاریابی حضور دارم، مبتنی بر برنامه‌ریزی‌های تصویبی انجمن، فعالیت‌هایی از جمله برگزاری سمینارهای مشخص در حوزه تحقیقات بازاریابی در اولویت قرار دارد.
برپایی سمینارهای ماهیانه بازاریابی (به صورت رایگان) در دانشگاه صنعتی شریف
از 30 آبان ماه 1389 سلسله سمینارهایی به صورت ماهیانه و رایگان در حوزه بازاریابی در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد که همچنان تا پایان سال 1390 تداوم خواهد داشت.
شرکت TMBA، دبیرخانه این سمینارها را برعهده دارد، و تأمین هزینه‌های اجرا برعهده سازمان آگهی‌های روزنامه ایران است.
هدف از برپایی این سمینارها، ارتقای دانش مدیریت و بازاریابی مدیرعاملان، مدیران بازاریابی و فروش شرکت‌ها و سازمان‌ها، مؤسسات، و بانک‌های خصوصی است.
پیش از این نیز در سال‌های گذشته، شرکت TMBA، دبیرخانه سلسله سمینارهای ماهیانه بازاریابی را به صورت رایگان برعهده داشته و به سهم خویش در ارتقای دانش مدیریت و بازاریابی ایران اقدامات مؤثری انجام داده است.
در سال 1389، مجموعاً 4 سمینار در دانشگاه صنعتی شریف از سوی شرکت TMBA برگزار شد که عناوین آن به شرح زیرند:
1- هوشمندی رقابتی و هوشمندی بازاریابی- سخنران: پرویز درگی
(کتاب، و فیلم سخنرانی این سمینار موجود و قابل خریداری است).
2- آداب و تشریفات مذاکرات تجاری- سخنران: علی محمد بیدار مغز
3- شبکه (Network) در بازاریابی- سخنران: دکتر محمد ابراهیم محجوب
(فیلم سخنرانی این سمینار موجود است).
4- هفت راز تحول سازمانی در عصر نوین- سخنران: پرویز درگی
ان شاء‌ا... در اردیبهشت‌ماه 1390، این سلسله سمینارهای بازاریابی با حضور استادان بازاریابی ایران به صورت ماهیانه و در یکشنبه‌های آخر هر ماه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار خواهد شد.
سبز باشید