3 دسامبر، روز جهانی افراد کمتوان : آغاز راه توانمندسازی و برابری در کار
امروز 3 دسامبر است. از سال 1992، سازمان ملل 3 دسامبر را روز جهانی افراد کمتوان نامگذاری کرده است. نام گذاری این روز برای توجه بیشتر به موضوع معلولیت و فراهم کردن زندگیای با شرایط بهتر اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. فرد کمتوان(معلول) کسی است که بر اثر ضایعه جسمی، ذهنی، روانی یا توام، اختلال مستمر در سلامت و کارایی عمومی وی ایجاد شود. به طوری که موجب کاهش استقلال فرد در زمینههای اقتصادی و اجتماعی شود. با توجه به توسعه پرشتاب تکنولوژی و گسترش کسب وکارهای اینترنتی میتوان شرایطی را فراهم آورد تا این گروه از افراد امکان شکوفایی استعدادها خود را در محیطهای کاری داشته باشند.
محمد موسوی - مدیرعامل گروه بهداشتی فیروز - تنها کارآفرین معلول در کشور است. کارآفرینان کسانی هستند که ایدهای دارند، شرکتی را تاسیس و تولید سرمایه میکنند. آنها طرح کسب و کار نوشتهاند، بسیار کار کردهاند تا کسب و کار خود را گسترش بدهند و سود بیشتری تولید کنند. کارآفرینان انگیزههای متفاوتی برای راهاندازی کسب و کار دارند و مصرف کنندگان انگیزههای متفاوتی برای خرید. کارآفرینی اجتماعی ترکیب تجارت با مسائل اجتماعی است. کارآفرینان اجتماعی تنها بر سود تمرکز نداشته و موفقیت برای آنها معنای دیگری دارد: چگونه کسب و کار آنها دنیا را جای بهتری برای زندگی میکند. محمد موسوی برای زندگی بهتر معلولان، قدم برمیدارد.
آشنایی من با محمد موسوی بسیار اتفاقی بود. یک بعدازظهر که بی حوصله بودم، خیلی اتفاقی تلویزیون را روشن کردم و به شبکه مستند رسیدم. برنامهای در مورد زندگی یک معلول بود. « من بچه بودم، معلول بودم و با بچه ها بازی نمیکردم. مادرم هم اجازه نمیداد بفهمم. به مادرم میگفتم به اینها بگو ندوند. چون من نمیتوانم بدوم. مادرم برای من لباس پادشاهی دوخت و گفت تو شاه و مدیر بچهها هستی بشین و برای آنها فکر کن.»
برنامه کمی جلوتر رفت. مستند در مورد سید محمد موسوی مدیر عامل گروه بهداشتی فیروز بود. گروه بهداشتی فیروز در سال ۱۳۵۳ با مشارکت شرکت جانسون اند جانسون آمریکا به عنوان اولین تولید کننده محصولات بهداشتی کودک در خاورمیانه آغاز به کارکرد و امروز پس از گذشت ۴۰ سال به عنوان بزرگترین تولید کننده تخصصی محصولات کودک در ۵ گروه محصولی، کالاهای متنوعی را عرضه می کند. بخش عمدهی کارکنان این شرکت را افراد کمتوان تشکیل میدهند. « بنده سهام دار عمده و مدیر عامل شرکت گروه بهداشتی فیروز هستم. در کارخانهی ما 92% معلول در آن شاغل هست. ما فقط فعالیت اقتصادی نمی کنیم بلکه ما یک فلسفه فکری داریم وآن فلسفه در جامعه مهمتر هست.» او به افراد کمتوان باور دارد. «انسانها چون میکروب را ندیدهاند، میکروسکوپ را ساختند. معلولها چون محدودتر هستند، سازندهتر هستند. به شرطی که به آنها باور دهیم.» زیبا توسلیان - شاغل در گروه بهداشتی فیروز - در مصاحبه با تی وی پلاس گفت :« هیچکس ما را باور ندارد. ازاولی که می فهمند ما مشکلی داریم، به ما میگویند ما معلولیم. ولی خدا ما را دوست داشته که یک روزی ، یک جایی از همه جا ناامید، یک روزنه و نوری میبینی. این نور برای ما حاج آقا موسوی است که میگوید شما میتوانید. ما میتوانیم.»
محمد موسوی تمام سرمایهاش را برای اشتغال معلولین گذاشته و معتقد است که باید با نگاه اجتماعی و انسانی کار کرد. « هرجا که نیاز نبوده از دستگاه استفاده نکردیم چرا که جمعیت جوان ما برعکس اروپا زیاد است و تقلید کورکورانه نکردیم تا اشتغال داشته باشیم حتی به قیمت اینکه کمتر سود کنیم»
کارآفرینان اجتماعی مانند محمد موسوی عامل تغییر هستند. آنها برای ساخت یک زندگی بهتر تلاش میکنند. نگاه اجتماعی به کار از ضروریات محیط کار و ایجاد اشتغال در کشور است. دیدن آدمها با تمام تواناییهایشان، ایجاد محیطی برای فعالیت نیاز به درک و همراهی متقابل دارد.