تازه های انتشارات بازاریابی: هرآنچه که در مورد فرانچایز باید بدانید
ميتوانيم بگوييم فرانچايز در ايران ناشناخته است، حتي براي صاحبان كاروكسبهايي كه پيشينهاي طولاني و درخشان دارند. اين در حالي است كه سالهاي طولاني است شركتهاي پيشرفته در امريكا و اروپا، تجربهي اين نوع از كاروكسبها را دارند.
به گفتهي آگاهان، بيش از 120 صنعت در مسير بازار خود از فرانچايز استفاده ميكنند. صنايعي نظير اتومبيل، آموزش، مواد غذايي، سلامت و تناسب اندام، خدمات منزل، خدمات و محصولات خردهفروشيها، مسافرت و گردشگري از جملهي اين صنايع هستند. براي اطلاع بيشتر نگاهي داريم به بازيگران اصلي فرانچايز در سال 2017، و در پايان پيشبينيهايي خواهيم داشت از "فرانچايزهايي" كه در سال 2018 از رونق بيشتري برخوردار ميشوند و از آن مهمتر استراتژيهايي كه فرانچايزها را به اوج رساندند.
برترينهاي فرانچايز در سال 2017
مجلهي اينترپرنر (Entrepreneur)، نخست هزار شركت را رتبهبندي كرد و اين بخوبي نشان از رشد "فرانچايز" در دنيا دارد. معيارهاي فراواني براي اين رتبهبندي در نظر گرفته شد كه برخي از آنها عبارت بودند از:
- هزينهي فرانچايز
- سرمايهگذاري كلي
- مبلغ حق امتياز
- تعداد واحدهاي مشغول به فعاليت
- نرخ رشد
- تعداد فرانچايزگيرندگاني كه بسته شدهاند
- مدتزمان آموزشي
- پشتيباني بازاريابي و عملياتي
- زيرساختهاي فرانچايزدهنده
- دسترسي مالي
- دعوي قضايي
- ميزان فعاليت در رسانههاي اجتماعي
- ادارهي سيستمي
- سابقهي فعاليت در كاروكسب
- سابقهي فعاليت در فرانچايز
مطالعهي همين فهرست مختصر و اجمالي ميتواند از سوي شركتهاي مادر (فرانچايزدهنده) در ايران در دستور كار قرار گيرد. بدين ترتيب، ميتوانيم بگوييم كه آيا واقعاً رشد صورت گرفته است يا دچار خطاهاي هالهاي شديم و برخي "جلوهنماييها" سبب شده كه "احساس رشد" كنيم.
1ـ سون- ايلون (ت:) بزرگترين مجموعهي سوپرماركت زنجيرهاي موادغذايي در جهان با بيش از 53 هزار شعبه. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 377550 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري: 111,499,900 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 33336 در يكسال.
2ـ مكدونالدز (ت:) بزرگترين رستوران زنجيرهاي جهان با بيش از 35 هزار شعبه در 119 كشور جهان. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 1,000,800 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري: 222,144,080 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 507 عدد در يكسال.
3ـ دانكن دوناتس (ت:) شركت امريكايي توليدي شيريني و كافيشاپ با بيش از 100479 شعبه در بيش از 38 كشور جهان. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 2288620دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري: 116911200 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 409 عدد در يكسال.
4ـ دِ يوپياساستور(ت:) بزرگترين شركت فرانچايزدهندهي خردهفروشي، مراكز پست، چاپ و خدمات كاروكسب در جهان با بيش از 44,700 شعبه تنها در امريكا، پورتوريكو و كانادا. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 1,777,955 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري: 4,022,595 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 69 عدد در يكسال.
5ـ ساندويچي جيمي جونز گورمت (ت:) رستوران زنجيرهاي فرانچايز با بيش از 22500 شعب در تمامي ايالتهاي امريكا. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 3,299,500 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 5,577,500 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 84 عدد در يكسال.
6ـ دايري كوئين (ت:) رستوران زنجيرهاي بستني و فستفود. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 110,833,525 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 118,500,425 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 44 عدد در يكسال.
7ـ ايس هاردور كورپوريشن(ت:) بزرگترين تعاوني خردهفروشي سختافزار در دنيا با بيش از 44,800 شعب در بيش از 60 كشور جهان. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 2,722,500 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 115,611,500دلار. افزايش تعداد شعب: 102 عدد در يكسال.
8ـ رستوران وينگاستاپ (ت:) رستوران زنجيرهاي با موضوع نوستالژيك هوانوردي با تمركز اصلي روي بال كبابي و با بيش از هزار شعبه در دنيا. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 3,466,775 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 7,333,249 دلار. افزايش تعداد شعب: بيش از 107 شعبه در سال.
9ـ اسپورت كليپس (ت:) شركت ارائهي خدمات مراقبت از مو براي مردان در محيطي كاملاً ورزشي. شروع به كار در زمينهي فرانچايز از سال 1995. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 1,899,300دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 3,544,500 دلار. افزايش تعداد شعب: 132 عدد در سال.
10ـ ريمكس (ت:) مركز تخصصي فرانچايز در امريكا با بيش از 115 هزار نمايندگي در بيش از 100 كشور دنيا. كمترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 377,500 دلار. بيشترين ميزان سرمايهگذاري اوليه: 2,255,000 دلار. افزايش تعداد شعب: 343 شعب در يكسال.
در ادامه، به تازهترين ديدگاههايي ميپردازم كه رشد و سودآوري فرانچايزها را تضمين ميكنند و آن بهرهمندي از استراتژيهايي است كه "فرانچايزها" ميتوانند به آن تكيه كنند.
استراتژيهاي تازه براي "فرانچايزها"
"صاحبنظران فرانچايز" ديدگاههاي متعدد و متنوعي براي رشد فرانچايز دارند. ريك گراسمن(Rick Grossman)، يكي از پيشتازان پرتجربهي "فرانچايز" در جهان است با كتاب پرفروشي به نام "انجيل فرانچايز.(Franchise Bible) "
گراسمن همانند بسياري يا تقريباً همهي صاحبنظران جهاني "فرانچايز" بر اين باور است كه عامل اصلي موفقيت در "سازمان فرانچايزدهنده" و "فرانچايزگيرنده"، رهبري قدرتمند است. او ديدگاه و زاويهي ديدي كاملاً متفاوت دربارهي پيادهسازي رهبري قدرتمند در شركت مادر يا "فرانچايزدهنده" با صاحبنظران دارد.
گراسمن بهطور خلاصه، سه استراتژي مشخص را براي سازمان فرانچايزدهنده عنوان ميكند كه عبارتند از:
1ـ استراتژي سه لنز تصميمگيري
2ـ استراتژي چسب فرانچايز
3ـ استراتژي هرم معكوس
در اين سه استراتژي، گراسمن بيشترين تأكيد و اهميت را بر روي استراتژي معكوس دارد كه در پي به تشريح آن ميپردازيم.
1ـ استراتژي سه لنز تصميمگيري فرانچايز
"سازمان فرانچايزدهنده" هرگاه بتواند كاري را انجام دهد، به اين معني نيست كه بايد آن كار را انجام بدهد. بديهي است كه "فرانچايزدهنده" اين حق قانوني را دارد كه تصميمي بگيرد و فرانچايزدهنده نيز ملزم است از آن پيروي كند. با وجود اين، همواره بايد تبعات اين تصميمگيري را براي "فرانچايزگيرنده" هم در نظر بگيرد.
بهترين روش براي تصميمگيري، بهكارگيري استراتژي سه لنز تصميمگيري است. به اين ترتيب، هر زمان شركت مادر يا شركت "فرانچايزدهنده" قرار باشد تصميمي بگيرد، از لنز مياني بايد اين تصميم را ارزيابي كند. به تصوير صفحهي بعد بنگريد.