چگونه برای یک کشور بازاریابی کنیم؟؛ بازاریابی خلاقانه در گردشگری
خستگیها و کسالتهای ناشی از روزمرگی و یکنواختی از جمله موانع حرکت آدمی به سمت رشد و تعالی هستند. پیشرفتهای صنعتی و فنی، هویت انسانی را کمرنگ ساخته و استرسها و تنشهای عصبی ارمغان عصر جدید بشمار میروند. سفر و گردشگری را میتوان پادزهر روزمرگی و راهی برای درمان بیماریهای بشر دانست. سفر به غیر از آثار نشاط بخش و تجارب عبرتآموز، میتواند به ما در یافتن استعدادها و نقاط قوت و ضعفمان یاری رساند.
از طرفی صنعت گردشگری که با عنوان صنعت بدون دود شناخته میشود یکی از برجستهترین و پربازدهترین فعالیتهای فرهنگی و اقتصادی در دنیا است که میتواند ارزش افزودهی بالایی تولید کند. توریسم مولفهای حیاتی در بهینه سازی و تنظیم موازنه بازرگانی بوده و نقش مهمی در تولید ناخالص ملی کشورها ایفا میکند. گردشگری نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ایفا می کند. توسعه گردشگری یکی از روش های نسبتا کم هزینه برای ایجاد اشتغال است و همین امر موجب آن شده که توریسم یکی از بزرگ ترین کارفرمایان جهانی باشد؛ اگر نگوییم که بزرگ ترین است. ایجاد همبستگی و صلح جهانی و نیز وفاق ملی، تقویت روحیه و شکوفایی استعدادها را نیز می توان از جمله آثار مثبت اجتماعی آن برشمرد.
درست همانند یک تکه جواهر قیمتی یا هر چیز دیگری، کشورها نیز باید برای خود بازاریابی کنند. کشورها (مقاصد گردشگری) را میتوان از یک بعد به عنوان محصولی در نظر گرفت که گردشگران مخاطب هدف آن بوده و فروش غایت آن به شمار میرود. لذا اگر دولتها بر آن هستند تا از منافع متعدد ورود توریست به کشور خود بهرهبرداری کنند، میبایست با یک برنامه جامع بازاریابی و انجام تحقیقات بازاریابی و تحلیلهای مورد نیاز، جریان ورود بازدیدکنندگان را حفظ و ارتقا دهند.
بازاریابی گردشگری کاری سادهای نیست و بازار پر رقابت کنونی، تمایز را به امری دشوار بدل ساخته است. چشماندازهای زیبا، سواحل چشمنواز و یا فرهنگ بومی وسایتهای تاریخی از جمله پیشنهادات منحصر بفرد فروش برای مقاصد گردشگری بهشمار میرود. صرفنظر از موهبتهای طبیعی، فرهنگی و یا انسان ساخت، رفتار صحیح و پرهیز از ارائه اطلاعات نادرست به بازار هدف از جمله پیشفرضهایی دست یابی به اعتبار و آوازهی بلند مدت در صنعت گردشگری است. به دنیا لبخندی محبتآمیز تحویل بدهیم و شاهد نتایج مثبت آن در اقتصاد گردشگری باشیم. در ادامه با برخی از تکنیکهای خلاقانه بازاریابی گردشگری و کمپینهای تبلیغاتی مربوطه آشنا میشویم.
• تبلیغات دهان-به-دهان آنلاین
کانادا کشوری پهناور و چند فرهنگی و البته با محیطهای متنوع طبیعی در شمال قارهی آمریکا است. مساحت کانادا میتواند 6 کشور به وسعت ایران را در بر گیرد، بخش زیادی از خاک یخ زده و نزدیک به قطب شمال این کشور تقریباً خالی از سکنه است. این کشور مواهب طبیعی فراوانی دارد. آبشارهای متعدد از جمله عریضترین آبشار جهان، نیاگارا، مردابهای زیبا، جزایر چشم نواز، جنگلهای همیشه سبز و جنگلهای برگریزان، دریاچههای مملو از ماهی و حیات وحش بکر و کوهستانهای سربه فلک کشیده از جمله جاذبههای فراوان کانادا هستند. این کشور به تازگی یک کمپین تبلیغاتی نوآورانه در راستای ترویج صنعت توریسم خود راهاندازی کرده است. نام این کارزار تبلیغاتی، "کانادا از دریچه دید کاناداییها" است و با استفاده از ابزارها و رسانههای تبلیغاتی مختلف از جمله سایتهای اینترنتی، شبکههای اجتماعی، شبکههای اشتراک ویدئو، روابط عمومی، فیلم و تیزر این کشور را بعنوان یک مقصد گردشگری اصیل و متنوع معرفی میکند.
ادارهی سفر و گردشگری کانادا برای راهاندازی این کمپین بزرگ از عموم کاناداییها درخواست کرده بود تا تصاویر و فیلمهای خود از ماجراجوییها و سفرهایشان در قلب کانادا را با جهانیان به اشتراک بگذارند. این سازمان پس از دریافت 8200 فیلم و مجموعاً 65 ساعت تصویر توانست در نهایت یک فیلم تبلیغاتی بسیار منحصر بفرد و واقعی از زیباییها و مواهب گردشگری کانادا تهیه کند. بعلاوه نقطه قوت این کمپین سهیم کردن جامعهی محلی در آن بود، همانطور که میدانیم دخیل بودن جوامع بومی در فعالیتهای گردشگری از جمله راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار در این صنعت است و میتواند موجب بسط و تقویت ارتباطات و وفاداری آنها به برند کشور خود شود.
• کدهای QR در خدمت بازاریابی گردشگری
رمزینههای QR مخفف عبارت Quick Responses به معنای پاسخ فوری هستند و کدهای QR که امروزه بخوبی در عرصههای مختلف کسب و کار به کار میروند نوعی بارکدهای دوبعدی هستند که میتوان اطلاعات آنها را از طریق گوشیهای همراه هوشمند استخراج کرد. اسکن یک کد QR روی محصولی خاص میتواند اطلاعات ذی قیمتی از آن را در اختیار ما قرار دهد. این کدها دامنه کاربرد فراوانی دارند و تاثیر عمدهای بر تبلیغات، بازاریابی و خدمات به مشتریان دارند چرا که حجم مناسبی از اطلاعات مناسب را در زمان مناسب در اختیار مصرف کنندگان قرار میدهند.
صنعت توریسم نیز میبایست همپای با دیگر صنایع و برندها در زمینهی استفاده از فناوریهای نوین گام بردارد و از تکنولوژی در جهت ارتقای خدمات بازاریابی بهره ببرد. گوشیهای همراه برای مثال امروزه از جایگاهی حائز اهمیت در گردشگری برخوردارند، چرا که در دسترس ترین رسانه تبلیغاتی در اختیار مخاطبان هدف هستند. مسافران از گوشیهای همراه خود چه قبل، چه در حین و چه پس از سفر خود استفادههای بسیاری میکنند.
سازمان گردشگری پرتغال به تازگی یک کمپین تبلیغاتی مبتنی بر کدهای QR را راهاندازی کرده است. این کدها روی مناطق دیدنی و ساختمانهای تاریخی شهر لیسبون نصب شدهاند و به سادگی و با استفاده از یک گوشی همراه و با اسکن این رمزینه ها میتوان اطلاعات ارزشمند بسیاری را از محل مورد بازدید بدست آورد. همچنین میتوان اطلاعات فراوانی را در خصوص کسب و کارهای محلی و فرهنگ بومی مناطق آن هم تنها با یک اسکن ساده روی گوشی خود بدست آورد. این فناوری در شهرهای دیگر دنیا از جمله نیویورک و پاریس نیز به کار رفته است و نتایج قابل توجهی را به بار آورده است.
• بهرهبرداری خلاق از بحرانها در صنعت توریسم
بلایای طبیعی، جنگ و تروریسم از جمله چالشهای جدی پیش روی صنعت گردشگری بوده و تهدیدی اساسی برای حیات آن بهشمار میروند. در شرایط متلاطم دنیای امروز، مدیریت بحران با چاشنی خلاقیت از جمله ضروریات بازاریابی گردشگری بهشمار میرود.
در ماه مارس 2011 یک سونامی بسیار بزرگ سواحل ژاپن را در هم کوبید و خسارات تصورناپذیری بر جای گذاشت. یک سال بعد، پیامدهای این حادثه موجب افت 26 درصدی صنعت توریسم ژاپن شد. دستاندرکاران صنعت گردشگری ژاپن تصمیم گرفتند تا تصویر مخدوش شدهی سرزمین آفتاب را بهبود ببخشند. ژاپن در همین راستا به تولید یک نرمافزار هوشمند کاربردی برای اشتراک تصاویر پرداخت. گردشگران در ازای دریافت اینترنت بیسیم رایگان، باید تصاویر خود از کشور ژاپن را روی شبکههای اجتماعی به اشتراک میگذاشتند، این خدمت کاملاً تعامل محور هم به سود گردشگران و هم به سود کشور بود و موجب شد که تصاویر پر تعداد موجود از ژاپن بلا زده و درگیر سونامی با تصاویر شاد و جذاب جایگزین شود.
بسیاری از ما ژاپن را کشوری صنعتی، بلاخیز، و فاقد جاذبههای توریستی تصور میکنیم، مسئولین ژاپنی با درک انگارهی موجود افراد از این کشور در خبری تعجبآمیز اعلام کردند که ده هزار نفر را بصورت رایگان بهعنوان توریست میپذیرند. سخاوت ژاپنیها توانست نگاههای بسیاری را به خود جلب کند و تصویر ذهنی بازدیدکنندگان از کشور ژاپن را اندکی تلطیف کند.
امروزه گردشگری موسوم به توریسم سیاه (Dark Tourism) به سرعت در حال گسترش است. این نوع خاص از گردشگری موید امکان بهرهبرداری بهینه از فرصتهای نهفته در دل تهدیدات است. مناطق جنگ زده، شهرهای مصیبت زده، زندان های مخوف و گورستان هایی که گاه لرزه به تن آدمی می اندازند، همه و همه از مقاصد نامعمول توریسم سیاه به شمار می روند. برنامه ریزی برای جذب گردشگر در بازاری که به سادگی نمیتوان در آن عرض اندام کرد سبب به کارگیری خلاقیت در طراحی تورهای جدید و فاصله گرفتن از تورهای سنتی شده است. گردشگری تلخ،دارای زیرمجموعههایی از جمله گردشگری جنگ، گردشگری زندان و اسارتگاهها، گردشگری فقر و ،گردشگری مصیبت و بلا است.
ویتنام و تونل های افسانه ای آن در طول جنگ با آمریکا، هیروشیما و ناکازاکی، کمپ های کار اجباری نازی ها، و یادمان برج های دوقلو و آثار برجای مانده از خشم آتشفشان در پمپی ایتالیا از جمله سایت های شناخته شده گردشگری تلخ بوده و منبع درآمدهای کلان مقاصد مربوطه هستند.
سبز باشید