از انیشتین تا فرانکلین : آنچه باید مدیران بیاموزند
والتر اسحاقسان ازجمله نویسندگان مطرح است که تاکنون آثار زیادی را در خصوص زندگینامه بزرگانی مثل انیشتین واستیوجابز به رشته تالیف درآورده است. وی به تازگی سخنرانی مفصلی را در اجلاس کانکشنز 2013 در این خصوص صورت داده است. در این اجلاس نام سخنرانان برجسته دیگری همچون جیم کالینز نیز به چشم میخورد . اسحاقسان در سخنرانی خود به نکات جالب توجهی اشاره میکند، از نظر اوآنچه که از افرادی مثل انیشتین، فرانکلین، استیو جابز،... رهبرانی بزرگ در کسبوکار و اندیشه میسازد، تنها نبوغ وهوشمندی آنها نیست. ما در طول زندگی خود، افراد باهوش و نابغه بسیاری را میبینیم که هیچ یک در جایگاه رهبران بزرگ اندیشه جهان نمیگنجند.
به اعتقاد اسحاقسان، عامل نهان در موفقیت رهبران اندیشه جهانی، توانایی آنها در خلاقیت بدون مرز و جنون تخیل و نیز قدرت این قبیل افراد در بکارگیری نظاممند و مشتاقانهی این خصیصهها است. در ادامه به مرور برخی دیگر از ویژگیهای منحصر به فرد این رهبران میپردازیم.
1. به اهمیت زیبایی واقف هستند
فردریک شیلر، شاعر و اندیشمند پرآوازهی آلمانی، زیبایی را آرمان آزادی آدمی میداند و دیگر خردورزان جهان نیز زیباییشناسایی را پیشدرآمد و انگیزهای برای هرچه بیشتر انسانی کردن محیط برمیشمارند. به علاوه بروز خلاقیت ونبوغ انسان، درسایهی عواطف زیباییشناسانه میسر است. اپل، میراث جاودان استیو جابز، توانسته باعرضهی محصولاتی که از منظر زیباییشناسی جلوهای متمایز دارند، به عنوان یکی از با ارزشترین برندهای تجاری جهان لقب بگیرد. جابز توانست با تمسک به نبوغ زیباییشناسانه خود، اپل را به یکی از تحسین برانگیزترین شرکتهای فناوری بنیان جهان تبدیل کند. طراحی ساده و مدرن محصولات اپل محصول ابتکار جابز است. وی در سال 1998 و در بحبوحهی رقابتهای نفسگیر و ورود رقبای ریزو درشت به بازار فناوری، طی جلسهای، نبود جذابیت را عامل اصلی مشکلات این شرکت اعلام کرد. امروز اپل رهبری بازار در زمینهی ابتکار و نبوغ در طراحی را بدست گرفته و توانسته استاندارد و معیارهای طراحی را در بازار ترسیم کند. اپل بجای فروش تعدادی ویژگی و مشخصات روی کاغذ، در حقیقت رویا میفروشد. مشتریان، این محصولات را به دلیل حسی متفاوت وفلسفهی زیبایی شناسانهای که به آنها میدهد، خریداری میکنند. جابز با گنجاندن زیبایی و جذابیت به محصولات اپل، توانست چهرهای نرم و منعطف از دنیای تجارت را به مخاطبان انتقال دهد. جابز از همان کودکی آموخت که به زیبایی احترام بگذارد. کودک بود که پدرش پائولجابز از اوخواست تا در ساخت و رنگ آمیزی نردههای باغچه به اوکمک کند. پدر به او گوشزد کرد که لازم است پشت نردههای چوبی نیز درست مانند نمای ظاهری آن باشد، هرچند که کسی آن را نبیند. جابز همین فلسفه را با خود به اپل آورد وامروزه محصولات اپل حتی در پنهانترین قطعات و بخشها به زیبایی تمام طراحی میشوند و مهندسان موظف هستند تا وصیت جابز را مو به مو اجرا کنند.
2. اشتیاقی حقیقی و ذهنی مبتنی بر تمرکز
انیشتین به دلیل قوانین خشک حاکم بر مدارس کاتولیک، هیچگاه علاقهای به تحصیل نداشت و درمدرسه شاگردی کند ذهن و غیر معاشرتی بود، تا آنکه بالاخره در 15 سالگی ترک تحصیل کرد. حال آنکه او سالها بعد به دلیل تحقیقات برجسته خود موفق به کسب جایز علمی نوبل شد. نوجوان بود که پدرش قطبنمایی را به عنوان هدیه، به او داد. قطبنمایی که بعدها به الهامگر اصلی انیشتین تبدیل شد. او شیفته هدیه کوچک خود بود و هر روز ساعتها محو عملکرد آن بود. آلبرت کوچک میخواست بداند که چه نیروی اسرارآمیزی موجب حرکت عقربههای قطبنما میشود. اما نظام خشک و بسیار منضبط حاکم برمدرسه و سیستم مبتنی بر حفظ کردن مطالب، رمق فکر کردن را از انیشتین جوان میگرفت. البته او سالها بعد در ادارهی ثبت اختراعات مشغول به کار شد و توانست شایستگیهای خود را شکوفا کند. انیشتین میتوانست ساعتها ، روزها و بلکه سالها ذهن خود را روی پدیدهای خاص متمرکز کند، و این یکی از دلایل موفقیت او بود. انیشتین کاشف فرمول نسبت (e=mc2) است، اما از او فرمول دیگری نیز برجای مانده که به عنوان فرمول موفقیت انیشتین شناخته میشود. فرمول او عبارت است از A=X+Y+Z که در آن A برابر موفقیت،X نماینده کار،Y سرگرمی و Z نمایندهی سکوت و تمرکز است. تلفیق قدرت اشتیاق و تمرکز، اهرمی است که میتوان به کمک آن به اندیشه عملیاتی خود قوام بخشید و در مسیر تعالی و ریل پیشرفت قرار گرفت. یک ذهن متمرکز موجب افزایش درجه تمرکز بازار میشود و نتیجه آن موفقیت در عرصه تجارت خواهد بود.
3. تمرکز و سادهسازی، دو بازوی توانمند آنها است
در نظریه مشهور ویلیام اوکام به نام اصل تیغ اوکام میخوانیم که پدیدهها میبایست با کمترین شاخ و برگ و حواشی زائد توصیف شوند. طبق این اصل، چنانچه چندین راه حل گوناگون برای حل یک مساله داریم، میبایست سادهترین راه ممکن را برگزینیم. چرا که به قول داوینچی، سادگی خود بالاترین پیچیدگی است. سادهسازی در بطن آموزههای استیوجابز قراردارد. وی در این کار خبره بود و زمانی که درسال 1996 بار دیگر زمام اپل را بدست گرفت، کوشید تا سبد محصولات متعدد اپل را کاهش دهد و تنها روی چهار محصول تکیه کند. جلسات توفان فکری دراپل مبتنی بر اصل تیغ اوکام اداره میشد و تلاش میشد تا مرتبطترین ایدهها گلچین شوند. محصولات اپل نیز کاملا مبتنی بر همین اصل تولید میشوند. به علاوه استراتژی تمرکز در بازار و انتخاب بازارهای طلایی برای فعالیت و ارائه محصول؛ دیگر اصلی است که مدیران توانمند با پیگیری آن قادرند به تثبیت و ارتقای جایگاه خود اقدام کنند.
4. سعه صدر دارند و رفتاری فروتنانه پیشه میکنند
سعهصدر و برخورداری از روحیه بردباری، از ابزار و عناصر لازم در مدیریت است. سعه صدر سازمانی مفهومی نوین در ادبیات مدیریت است، که مقصود از آن میزان ظرفیت و نیز کلاننگری و دوراندیشی سازمان است.
حقیقت آن است که رهبران بزرگ از شکستها وانتقادات باکی ندارند؛ چرا که ایشان یادگیری را به عنوان کالایی جهانی میدانند و خود را وقف آن میکنند. آنها انسانهایی هستند که خضوعی مثالزدنی در قبال یادگیری از خود بروز میدهند.
بنجامین فرانکلین، نویسنده ، سیاستمدار و مخترع آمریکایی است که فهرستی 13 گانه با عنوان سیزده اصل معرفتی از خود به یادگار گذاشته است. در این فهرست بر خویشتنداری، سکوت، انضباط، عزم و اراده، قناعت، سعی و کوشش، راستی و درستی، عدالت واعتدال، پاکیزگی، آسایش خیال، عفت و از همه مهمتر تواضع و فروتنی تاکید ویژهای شده است. فروتنی موجب میشود تا بتوانیم با دقت بالاتری به دیگران گوش فرا دهیم و از دیدگاههای آنان آگاه شویم. این مساله به نوبهی خود موجب گسترش جهانبینی مدیران خواهد شد. لذا فروتنی ارزش ذاتی مدیران بزرگ است و معنای آن به رسمیت شناختن محدویتهای انسانی و خشوع در برابر یادگیری مستمر است.
سبز باشید.