ارزش افزوده چیست و چگونه خلق میشود ؟
کسب وکارها قادرند تا از طریق ایجاد محصولات تازه و ارزشمند برای مشتری، برندی ارزشآفرین را برای خود خلق کنند.
ارزش افزوده از دیدگاه اقتصادی عبارت از ثروتی اضافه که نمایانگر تفاوت میان ارزش محصولات و خدماتی که به عنوان نهاده در فرآیند تولید بکار میروند، نسبت به ارزش خروجیهای (ستادهها) آن فرآیند است.
اما از دیدگاه بازاریابی این مفهوم به معنای ارزشافزایی به نحوی است که یک کالا و یا نهاده به محصولی دارای شناسه و برند تبدیل شود. خدمات و کالاهای دارای برند میتوانند هم چنین بوسیله روشهایی از جمله ارتقای طراحی و بهبود ویژگیهای محصولات به ارزش افزوده دست یابند.
کالاهای مصرفی و یا نهادهها (commodity) به طور کلی فرآوری شده نیستند و هیچگونه عملیات پرورش و پردازش روی آنها صورت نگرفته است، برای مثال محصولاتی مثل نفت خام، میوههای تازه، ... از جمله نهادههای خام به شمار میروند که با انجام فرآوری دارای ارزش بیشتری میشوند. ارزشافزایی برای این قبیل نهادهها نیازمند انجام فرآیند پردازش و فرآوری است، به این ترتیب محصولات خام را میتوان به کالاهای دارای اصالت و برند تبدیل کرد. از سویی مصرفکنندگان نیز بیشتر راغباند تا در قبال کالاهای دارای برند و هویت پول خرج کنند.
برای نمونه یک کارگاه فرآوری لبنیات میتواند شیرتازه را از دامداری خریداری و آن را به مشتقات ارزش آفرین شیر مثل پنیر تبدیل کند. حالا این محصول را میتوان با تمهیداتی به کالایی اصیل و دارای برند تبدیل کرد. لذا فرآیند ارزشافزایی از منظر بازاریابی، به معنای انجام عملیات پرورش و پردازش بر روی خدمات و کالاهای خام است. گفتنی است که در شرایط رقابتی کنونی نمیتوان تنها با اکتفا به هستهی اصلی محصول به سودآوری و خلق ارزش دست یافت.
برخی از رایجترین نمونههای ارزش افزایی عبارتند از:
• تبدیل پنبه به منسوجات
• تبدیل چوب به کاغذ
• تبدیل روزنامههای باطله به اشیایی مثل مداد
• طراحی تلفنهای همراهی که قابلیت عکسبرداری دارند
• غنی کردن مواد غذایی مثل نان با مواد معدنی و ویتامینها، و غیره.
برای مثال محصول ماکارونی که خود حاصل فرآوری گندم است امروزه با رقابت فراوانی در بازار مواجه شده و لذا شرکتهای تولید کننده اقداماتی جالب توجه نظیر تولید ماکارونیهای نیمپز، ماکارونیهای غنی شده، ماکارونیهای طعمدار، ماکارونیهای فوری،... را توسط فرآوری صورت دادهاند. فرآوری محصولات علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای مصرفکنندگان سود کلانی را نیز عاید تولیدکنندگان میکند، ضمن آنکه اتخاذ این رویکرد موجب تولید محصولات جدید و تقویت برند وانگارهی محصول میشود.
انواع ارزش افزوده
ارزش افزوده مشتمل بر انواع مختلفی است که کسب وکارها میتوانند با بهرهگیری از آنها در جهت ارتقا و بهینهسازی محصولات و خدمات خود گام بردارند:
• ارزشافزایی کیفی
• ارزشافزایی محیطی
• ارزشافزایی آرمانی
• ارزشافزایی فرهنگی
در هر یک از فرآیند تولید خدمات و یا محصولات میتوان با استفاده از عوامل 4 گانهی بالا ارزشافزایی کرد.
ارزش افزوده کیفی
ارزش افزوده کیفی به طور کلی موجب سهولت بیشتر در هنگام استفاده، رفاه مصرفکنندگان و ارتقای ویژگیهای مطلوب محصول نزد مشتری میشود. برای مثال، تبدیل یک نهاده به محصولی دارای برند یا بهینهسازی طراحی و سهولت استفاده و کارایی در انواع محصولات مثل سایتهای اینترنتی، و یا ابداعاتی نظیر دربهای آسان بازشوی قوطیهای کنسرو، ... از نمونههای ارزش افزایی در حوزه کیفی هستند.
ارزش افزوده محیطی
ارزش افزوده محیطی از متدها و یا سیستمهایی بهره میبرد که کمترین آسیب را برای محیط زیست به بار میآورند. برای مثال استفاده کمتر از جریان الکتریسیته و سوختهای فسیلی، و استفاده از اقلام بازیافتی برای بستهبندی از جمله این روشها است. امروزه بسیاری از برندهای بزرگ با اتخاذ رویکردهای سبز به بازاریابی تلاش دارند تا برندی دوستدار محیطزیست را به جهانیان عرضه کنند.
ارزش افزوده آرمانی
ارزش افزوده آرمانی یک راهبرد بازاریابی اجتماعی است که در آن کسب وکارها بخشی از درآمد خود از محل فروش محصولات یا خدماتشان را به یک آرمان و هدف ملی و یا فرا ملی اختصاص میدهند. برای مثال، امروزه برخی شرکتها بخشی از درآمد خود و یا ظرفیت خود را صرف ایجاد تسهیلات آموزشی برای دانشآموزان محروم میکنند. برای نمونه شرکت کرهای سامسونگ به تازگی در کمپینی اقدام به برپایی مدارس صحرایی مجهز به اینترنت در کشورهای آفریقایی کرده است که انرژی مورد نیاز در آن از طریق نور آفتاب تامین میشود.
ارزش افزوده فرهنگی
ارزش افزوده فرهنگی نیز از راهبردهای بازاریابی اجتماعی به شمار میرود. فرآیند تولید و عرضه در روش ارزشافزایی فرهنگی وجوه مختلف فرهنگی را در نظر قرار میدهد و نیازهای مختلف خردهفرهنگها را در راهبرد خود لحاظ میکند. برای مثال برخی رستورانهای غربی برای ورود به بازارهای شرقی، سلایق این بازارها را در تولیدات خود منعکس میکنند و یا طراحی تبلیغات خود را بر اساس فرهنگ مخاطبان انجام میدهند.
ارزش افزایی یک مزیت رقابتی برجسته در استراتژی بازاریابی است و گنجاندن آن در طرح کسب وکار مزایای بسیاری را برای سازمانها بوجود خواهد آورد.
منبع: اقتباسی از مقاله Added Value Definition & Types of Added Value
به نقل از suite101.com
سبز باشید