بینش خلاق به سبک یونگ
کارل گوستاو یونگ، کشیشزادهی روانپزشک و متفکر سوئیسی، در سال 1857 دیده به جهان گشود. یونگ در کودکی در میان اختلافات عمیق پدر و مادر خویش به سر میبرد و به دلیل روابط آشفته والدینش اندک اندک از دنیای واقعی فاصله گرفت. او در این دوران مدتها با آدمک سنگی کوچک خود بازی میکرد و یا ساعتها بر روی تختهسنگی مینشست و سرگرم خیالبافی میشد. خیالبافیهایی که بینش خلاق را در یونگ تغذیه میکرد.
آشنایی با فروید از نقاط عطف زندگی یونگ بود، هر چند که این همکاری چندان دوام نیافت و با جدایی یونگ از فروید، دورانی به سراغ او آمد که خود از آن به عنوان گمگشتگی یاد میکند. یونگ 37 ساله بود که وارد مرحله گمگشتگی بهرهور شد. وی در 39 سالگی و مصادف با جنگ جهانی اول با بنبستی بزرگ مواجه شد، تا جایی که درس و کتاب و حتی سمت دانشگاهی و دوستان خود را از دست رفته یافت. یونگ به راستی مصداق این جمله است که یا راهی خواهم یافت و یا راهی خواهم ساخت. او تسلیم شرایط نشد و همچنان روح خلاق و جوهرهی نوآور خود را در این گمگشتگی حفظ کرد. زندگی یونگ آموزههای بسیاری دارد. برای مثال چگونگی یافتن راه برون رفت از این گمگشتگی و بینش خلاق یونگ میتواند چراغ هدایتگر ما در دوران سرگشتگی اقتصادی و فضای عدم قطعیت و شبههناک کسب و کار باشد.
عناصر بینش خلاق
طبق نظر متخصصین در ذهن انسانها سه عنصر وجود دارد که با بینش خلاق همبسته است:
1- تمرکز آرامش یافته
2- مثبت نگری
3- فرا-آگاهی (به معنای آگاهی داشتن از افکار و آگاهیها) (meta-awareness)
هنرمندان با نقشزدن روی بوم و یا بازی با گل رس و انواع و اقسام ابزار هنرآفرینی و به کمک دستان خود، ذهنی آرامشیافته مییابند، نادان سرکش درون خود را رام میکنند، و بخشی از مغز خود که مرتبط با بینش خلاق است بیدار میکنند. گفتنی است که سه عامل مذکور میتواند به ما در یافتن مسیر صحیح چه در زندگی شخصی و چه کاری کمک کند.
بینش خلاق موجب خروج از بنبستهای ذهنی میشود و روح تفکر کارآفرینی و نوآوری را درون ما میدمد و به این وسیله ما را از فضای شک و تردید و بیتصمیمی خارج میکند. برای دستیافتن به عناصر بینش خلاق میتوانید به تجربه یونگ که در ذیل به آن پرداخته میشود مراجعه کنید.
چگونه بینش خلاق را در خود بیدار کنیم
زمانی که در فضای تردید و شبهه به سر میبرید و یافتن مسیر درست از غلط برایتان دشوار میشود، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
1- پرسشگری را به عنوان بخشی از طرح کار خود لحاظ کنید
هر روز سوالاتی را که با آن مواجه میشوید روی کاغذ بیاورید و بعد مسیری را که به نظر درست میدانید و راهی برای یافتن پاسخ سوال مورد نظرتان است را یادداشت و ترسیم کنید. بیشتر اشتغال ذهنی یونگ نیز به پرسشگری درونی اختصاص داشت.
سوال پرسیدن از جایگاه اکنون خود، میتواند به انسانها برای برون رفت از بن بستهای ذهنی کمک کند و جوهرهی تفکر خلاق را در او احیا کند. تفکر خلاق دیدگاهی متفاوت به انسانها می بخشد و مسیرهایی را پیش روی ما میگشاید که تا به امروز متوجه وجود آنها نبودهایم.
2- با دستان خود فکر کنید!
دست اندامی شگفت انگیز در شناخت دقیق و ژرفتر محیط پیرامونی ما است. در واقع دست واسطهای است میان دنیای درون و دنیای بیرون که به کمک آن میتوان محیط را شناخت و یا حتی تغییر داد. جالب آنکه دستها و مهارت استفاده از آنها همبستگی مستقیمی با رشد مغزی و ذهنی آدمی دارد و مسیرهای رشد و پیشرفت را هموار میکند.
کمی خمیر بازی یا گل رس، آجرهای اسباببازی و بازیهای خلاقیتپرور، یا حتی یک دفتر ترسیم، یا یک تخته وایتبرد میتواند نقطهی آغاز شکوفایی بینش خلاق شود. این کار مغز را رام و آرام میکند و موجب تخلیهی افکار منفی میشود. امروزه در برخی سازمانها شاهد تهیه لوازم و ابزار ساخت کاردستی و بازیهای خلاق هستیم، و زمانی که افراد به بنبست خلاقیت میرسند، آنگاه این بازیها هستند که میتوانند مسیر خلاقیت را از نو بازگشایی کنند. میزهای کاردستی و مهارت آموزی در سازمانها به تازگی جایگاهی ویژه یافتهاند. و میتوانند به ما در یافتن دغدغههای ذهنی و راهحل مسائل کمک شایان توجهی کنند. امروزه برخی شرکتها برای طراحی محصولات جدید، گروهی متشکل از نویسندگان، کارآفرینان، هنرمندان، و طراحان را گرد هم میآورند. این گروهها موجب خلق چهار راههای ایده میشوند،| و تعبیه میزهای کاردستی و مهارتآموزش به آنها کمک میکند که به ایدههای ناب در طراحی و تولید محصولات جدید دست یابند. در واقع آنها به کمک دستان خود، ذهنیت خود را سر و سامان میدهند و به بینشهای الهام بخش دست مییابند.
جفری دیویس، به تجربهی تالیف یک کتاب اشاره میکند، او در حین تالیف کتاب خود به موضوعاتی متناقض و دوگانه برخورد میکند و دچار سردرگمی میشود. به همین دلیل به میز مهارتآموزی مراجعه میکند و با سرهم کردن تعدادی دکمه و کاغذ و خمیر ذهنیت خود را با دستانش شکل میدهد و در همین حین در ذهن خود تغییر ایدههایی را مرور میکند. او پس از مدتی به اندیشهای بکر دست مییابد و از فضای تردید خارج میشود. این تکنیک ساده اما در عین حال بسیار کارآمد است، هر چند که پوستهی ظاهری آن تنها یک بازی سرگرم کننده باشد.
ادامه این مطلب را در کتاب "40 گفتار پیرامون ارتقای مهارتهای شخصی در کسب و کار" بخوانید.
منبع :
http://www.creativitypost.com/create/when_you_hit_a_brick_wall_turn_to_stone_like_carl_jung
سبز باشید