خیال بافی. پرسه زنی های بی هدف ذهنی و یا یک فقدان و خسارت دردناک ناگهانی ، تمام اتفاقاتی که بار روانی منفی برای ما داشته اما در عین حال می توانند تاثیر اعجاب برانگیز و اغلب مثبتی روی خلاقیت ما داشته باشند. در واقع هر چه شیرجه ای عمیق تر به بخش خلاق ذهن می زنید. از شگفتی هایی که انتظارتان را می کشند بیشتر متعجب خواهید شد.
اسکات بری کافمن و کارولین گرگری در کتاب تحسین شده خود با عنوان برنامه ریزی شده برای خلق کردن: بازگشایی صندوقچه اسرار یک ذهن خلاق، به نوبه خود کوشیده اند آخرین یافته های علمی پیرامون عملکرد خلاق مغز را با نمونه ها و مصداق های تاریخی آن بررسی کنند که در ادامه این یادداشت بخشی از یافته های ایشان مرور می شود:
1. 72% از مردم زیر دوش آب حمام تفکرات الهام بخش تر و خلاق تری به سراغشان می آید

این یک کلیشه نیست. ایستادن زیر دوش آب گرم ذهن شما را باز می کند و مسیر خلاقیت را به روی شما می گشاید. دوش گرفتن صبحگاهی به گواه متخصصان علوم، علاوه بر ارتقای وضعیت بهداشتی جامعه می تواند مشوق خلاقیت و ایده پردازی باشد. نوابغ و چهره های زیادی از منافع دوش آب گرم گفته اند. در عین حال تحقیق انجام شده در سال 2014 توسط کافمن نشان می دهد که 72 درصد از افراد در حین دوش گرفتن ایده های خلاقانه ای به ذهنشان خطور کرده است.
2- برگ برنده در دست درونگریان است: خلاقیت در تنهایی ریشه می دواند
هر چند شرکت در کار جمعی مایه برکت است اما تنها فکر کردن و تنها کارکردن نیز منافع خاص خود را دارد. تجربه نشان داده که شبکه های تخیل و ایده پردازی در مغز، در زمان تنهایی عملکرد به مراتب بهتری دارند. در واقع ما در هنگام تنهایی وارد یک وضعیت ذهنی می شویم که عصب‌شناسان به آن "بازتاب درونی سازنده" میگویند که عامل ضروری در تولید ایده و خلاقیت آفرینی است. زمانی که دنیای بیرون در آرامش باشد، مغز ما در ایجاد اتصالات ذهنی بخصوص کریستاله کردن و شفاف سازی خاطرات و ذهنیت ها و هم چنین پردازش اطلاعات؛ عملکرد بهتری از خود نشان خواهد داد.
3-امتحان کردن چیزهای جدید دریچه ای به دنیای خلاقیت
تمایل به اکتشاف و آزمودن چیزهای جدید و بدعت آمیز با خلاقیت همبستگی مثبت دارد. به طور مثال سبک موسیقیایی گروه بیتلز زمانی که این گروه از آلات موسیقی جدید مثل سه تار در ساخت موزیک استفاده کرد تغییرات مثبت و محسوسی یافت.
هم چنین محققان نوروساینس ارتباط میان پذیرش تجارب جدید و تفکر خلاق را مورد تاکید قرار داده اند. اکتشاف و نوجویی، وابسته به هورمون دوپامین است که در انگیزش و یادگیری نیز تاثیر داشته و موجب تسهیل انعطاف پذیری روانی در مقابل تجربه های جدید می شود. در واقع چکیده ی حجم زیادی از مقالات و مطالعات در این حوزه نشان می دهد که انگیزه ی اکتشاف به اشکال مختلف مهمترین دلیل شخصی پیش بینی کننده ی میزان دستاوردهای خلاقانه افراد محسوب می شود.
4-به قدرت شهود خود اطمینان پیدا کنید.
اکتشافات تصادفی در دنیای علوم کم نیستند که همگی در اثر شهود و ناخودآگاه افراد کشف شده اند. یکی از عجیبت ترین کشفیات شهودی؛ کشف مخدر توهم زای LSD توسط آلبرت هافمن شیمیدان سویسی است . او مشغول بررسی اسید لارژیک و ترکیبات آن بود تا شاید دارویی برای درمان سردردهای میگرنی یا مهار خونریزیهای بعد از زایمان ابداع کند؛ اما نتیجه چیز دیگری بود که هر چند ماده ای مخوف بود اما نشان از قدرت نبوغ ناخودآگاه افراد داشت. در واقع بسیاری از نوابغ دنیای امروز طرفدار تفکر شهودی هستند. یعنی رسیدن به جواب بدون تحلیل اطلاعات و دیگر روش های سیستماتیک . این شکل از تفکر به معنای برقراری ارتباط با لایه های ناخودآگاه ذهن و شعور خلاق یعنی شعور جاری در هستی است. در مقابل، تفکر نظام‌مند بر خلاف تفکر شهودی در اختیار متفکر است و به نوعی شکلی از نرم افزار ذهن است که با ارائه یک سری داده ؛ مجموعه ای خروجی ارائه می دهد. حال آن که تفکر شهودی خارج از کنترل متفکر است و فرد صرفا می تواند آمادگی دریافت شهود خود را به کمک ذهن فرصت یاب بالا ببرد. بر اساس یافته های محققین در مطالعه خود در سال 1992 که در نشریه روانشناسی آمریکایی به چاپ رسیده است: فرآیندهای ناخودآگاه در واقع سریعتر و به لحاظ ساختاری پخته تر از سیستم های تفکر خودآگاه هستند.
5- فقدان و درد روحی، روی پنهان سکه خلاقیت هستند.
برخی از شناخته شده ترین ذهنهای خلاق در عصر حاضر یک فصل مشترک دارند، آنها شکلی از رنج روحی و فقدان  مثل مرگ عزیزانشان را تجربه کرده اند.
روان شناسان از این پدیده با عنوان «رشد پس از تروما» (آسیب یا رنج روحی) یاد می کنند . مغز ما در مواجهه با یک فقدان به دنبال روشهایی برای بازسازی زندگی صاحب خود می کند و به این ترتیب ما شاهد تغییر در دیدگاهها ؛ اولویتها؛ و نوع تفکر خود خواهیم بود. به عنوان مثال نتایح مطالعه چاپ شده در سال 2004 در ژورنال استرس تروماتیک نشان می دهد که 70درصد از بازماندگان پس از تجربه دردناک خود، شکلی از تغییرات مثبت روانی را تجربه می کنند.
6- خیال بافی برای مغز شما مفید است.
خیال بافی یکی از عناصر اساسی تفکر خلاق است. آیا در حالی که پشت میز خود نشسته اید خود و همسرتان را در یک سفر رویایی و لوکس پس از یک سال کار و تلاش در هنگام تعطیلات نوروز تصور می کنید؟ شاید خیالبافی نقطه مقابل بهره وری به نظر برسد؛ اما واقعیت چیز دیگری است. در واقع خیالبافی بر اساس یافته های علمی می تواند موجب تفکر خلاق شده و قدرت برنامه ریزی و خودآگاهی را ارتقا دهد. روانشناسان تاکید دارند که پرسه زنی ذهنی یکی از ملزومات تفکر خلاق است.
7- بعضی از بهترین ایده ها قبل از به ثمر نشستن مورد تمسخر قرار می گیرند.
تاریخ سرشار از کشفیات و ایده هایی است که پیش از پذیرفته شدن بارها مردود شده اند. به طور مثال گالیله به دلیل اکتشافات نجومی خود نه تنها مطرود شد بلکه مورد تکفیر کلیسا قرار گرفت.
نمونه دیگر ایگناز سملویس پزشک شهیر مجارستانی است که از اولین پیشگامان ترویج قوانین ضدعفونی در دنیا به شمار می رود. او در مشاهدات خود دریافت که پزشکان می توانند با ضدعفونی کردن دست های خود پیش از زایمان، نرخ تب زایمان و مرگ و میر مادران را تا حد قابل توجهی پایین بیاورند. اما این یافته به مذاق پزشکان هم عصر او خوش نیامد و آنها نه تنها روش وی را نپذیرفتند بلکه او را به یک تیمارستان فرستادند که در آنجا به دست نگهبانان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و نهایتا در سن 47 سالگی درگذشت. جوردانو برونو نیز نمونه دیگری از عنادورزی های جاهلان در عصر خویش است. او کشیش فیلسوف و کیهان شناس ایتالیایی است که به خاطر عقایدش که مخالف تعلیمات کلیسای کاتولیک بود به حکم دادگاه تفتیش عقاید و با موافقت پاپ زنده سوزانده شد. به نظر می رسد این مقاومت جاهلانه در برابر ایده های بکر و غیر متعارف ریشه روان شناسانه و تاریخی داشته و تا به امروز نیز پابرجا مانده است. مقاله ای که در سال 2009 درSCIENTOMERICS منتشر شد حاکی از آن بود که بسیاری از کشفیات برنده جایزه نوبل پیش از آن که مورد پذیرش قرار گیرند از طرف برخی جوامع علمی مردود شده بودند. این یک تصادف نیست بلکه روانشناسان دانشگاه Cornell در مطالعه ی خود دریافتند که ما یک سوگیری ناآشکار در مقابل ایده های غیر متعارف داریم. مطالعه دیگری که در دهه ی 1950 میلادی انجام گرفت نیز نشان داده بود که مردم تمایل دارند با دیدگاههای این چنینی مقابله کنند .
اما همانطور که آرتور شوپنهاور یکی از فلاسفه پرنفوذ اروپا می گوید:
«حقیقت سه مرحله را پشت سر می گذارد. اول به مسخره گرفته می شود؛ بعد به شدت مورد مخالفت قرار میگیرد. و در انتها به عنوان یک امر بدیهی پذیرفته می شود.
منبع:
https://www.fastcompany.com/3063626/work-smart/7-surprising-facts-about-creativity-according-to-science

سبز باشید