درسهایی در رهبری از جنگسالاران تاریخی
حتماً لازم نیست که یک جنگسالار باشید تا یک رهبر خوب باشید. با این حال، شما با مطالعه تاریخ و خواندن شرح حال جنگسالاران مشهور چیزهای زیادی میتوانید یاد بگیرید. برای من که قطعاً اینگونه بوده است.
در اینجا چند درس رهبری جالب توجه، از هانیبال باركا و ژولیوس سزار را بیان میدارم كه هر دو از جنگسالاران نامدار تاريخي بهشمار ميروند.
- هانیبال باركا، شهامت باور
"یا راهی خواهم یافت و یا راهی خواهم ساخت" هانیبال باركا
هانیبال باركا یکی از بزرگترین جنگسالاران و مبتكران نظامي محسوب میشود که تاکنون تاريخ به خود ديده است. هانیبال، رهبر نظامی و سیاسی خارق العاده ای در دوران باستان است که یکی از پر خطر ترین ماجراجویی های تاریخ جهان را رهبری کرد. وي شخصیتی برجسته در تاریخ، رهبری واقعی اما بی رحم، مديري مبتکر، موفق و از خود گذشته بود كه به پیروانش جسارت می بخشید و دشمنانش را وحشت زده می کرد. این طراح بزرگ نظامی، برای نبرد با رومی ها، از نواحی کم ارتفاع ساحلی دور شده و راه کوه های مرتفع و گردنه های خطرناک و برفگیر آلپ را در پیش می گیرد. نقشه حمله به رم از این نواحی چنان غیرعادی بود که در تصور نمی گنجید. وی عمدتاً به خاطر عبور دادن فاتحان لجستیکی از رشته کوه آلپ ایتالیا، آن هم با حدود 45000 سرباز و 70 فیل جنگی، شناخته شده است. رومی ها میدانستند که هانیبال و ارتش وی در راه است، اما هیچگاه انتظارشان نمیرفت که وی قادر باشد که با عبور از رشته کوههای آلپ وارد امپراتوری روم شود. در عوض آنها ماهها زمان و منابع ارزشمند امپراتوري روم را صرف تقویت شهرهای بزرگ ساحلیشان کردند. تا در جایی که انتظار ورود هانیبال میرفت (يعني ساحل) آماده باشند. حرکت بزرگ ارتش هانيبال از اسپانیا به رم، پس از رد شدن از کوههای آلپ، بعد از گذشت بیش از دو هزار سال هنوز از بزرگترین دستاوردهای نظامی تاریخ شمرده میشود.
رومیها با غافلگیری بزرگی مواجه شدند، اما دیگر خیلی دیر شده بود. هانیبال به مدت 15 سال به فتح بخشهای بزرگی از روم، بدون حتی یک شکست ادامه داد. این موضوع کاملاً بی سابقه بود. ارتشهای کمی وجود داشتند که میتوانستند دست برتر رومیان را در جنگ به چالش بکشند. هیچ یک از این اتفاقات رخ نمیداد تا زمانی که هانیبال به این باور دست یافت که این امر امکان پذیر است. او میبایست ماههای زیادی را صرف متقاعد کردن دولتمردان ناباور كارتاژ میکرد که عبور از رشته کوههای آلپ یک نقشهی عملی است و او شخصی است که اراده انجام آن را دارد.
سوال: آخرین باری که جرأت انجام یک کار غیرمتعارف را کردید کی بوده است؟
هنگامی که هیچ پشتیبانی وجود ندارد، خودتان باید پشتیبان خودتان باشید.
"من برای آوردن جنگ به ایتالیا نیامدهام، بلکه برای کمک به ایتالیاییها در مقابل رومیها آمدهام" هانیبال باركا
هانیبال و ارتشاش به مدت 15 سال متوالی با رومی ها جنگیدند، بدون اینکه هیچ گونه پشتيباني و حمايتي از کارتاژ دریافت کنند. یکی از دلایلی که هانیبال توانست برای مدت طولانی و بدون کمک در ایتالیا بماند این بود که وی در جلب حمایت مردم ایتالیا تبحر خاصی داشت.
بیشتر وقت وی صرف لکهدار کردن وجهه دولت روم و قانع کردن مردم ایتالیا میشد، اینکه وی فرد خوبی است که نمیخواهد به آنها آسیبی برساند. او میخواست که مردم را علیه دولت بشوراند.
هانیبال، اغلب، سربازان رومی را دستگیر میکرد و آنها را برای گرفتن باج نگه میداشت، اما دولت روم همواره از پرداخت پول امتناع میکرد. با وجود این، هانیبال به این زندانیان اجازه میداد که بروند. هانیبال با اين كار، در تلاش بود تا دولت روم وجهه بدی پیدا کند. حتی برخی از زندانیان رومی مسیرهای طولانی از میان بیابانها را طی میکردند تا به ارتش هانیبال بپیوندند و از روم انتقام بگیرند.
سوال: چگونه میتوانید متحدان و دوستان دشمنان و رقبای خود را به دوستان خودتان تبديل كنيد؟
- جولیوس سزار، به چالش کشیدن قدرت
هنگامی که سزار 18 سال بیشتر نداشت با شجاعت از لوسیوس کورنلیوس سولای دیکتاتور سرپیچی میکرد، که قدرتمندترین فرد در امپراتوری روم در آن زمان محسوب میشد.
لوسیوس کورنلیوس سولا دستور داد تا سزار همسر خود کورنلیا را که شدیداً شیفتهی آن شده بود، طلاق دهد.
هنگامی که سزار سرپیچی کرد سولا برای سر وی جایزهای معادل دستمزد 100 سال یک سرباز در نظر گرفت و سزار ماهها در حال فرار بود.
الگوی رهبری
اگرچه هانیبال ظاهراً اولین جنگسالار بهعنوان الگوی رهبری محسوب میشود، اما احتمالاً سزار شخصی است که بیشتر در این زمینه شناخته شده است.
سزار گهگاه از یک میگرن دردناک و نوعی صرع رنج میبرد، اما خیلی زود یادگرفت که به بيماري جان فرسايش اجازه ندهد که زندگیاش را تحت کنترل در آورد.در عوض به هر طریقی تلاش میکرد که با بيماري خود مقابله کند. وی به آرامی به همراه مردانش با وجود داشتن میگرن، رژه میرفت. با انجام این امر، به مردانش نشان میداد که علیرغم شرایط نامطلوب، هرگونه بهانه و شکایت، روحیه پایین، و ضعفو تزلزل، غیرقابل قبول است.
نکته: اگر میخواهید دیگران در مسیر مشخصی رفتار کنند، میبایست آنها را با آوردن مثال (نمونه) رهبری کنید و ابتدا خودتان این کار را انجام دهید. هیچ وقت از کسی توقع نداشته باشید کاری را که خودتان انجام نمیدهید، انجام دهد.
تفويض اختيار
سزار در طول زندگی خود مدتها برای تبدیل شدن به یک رابط شایسته، تلاش کرد. وی نه تنها در تدوین نقشهها با استعداد بود، بلکه در واگذاری و تفويض آنها به دیگران نیز مهارت داشت.
سزار به طور پیوسته دستوراتش را واگذار و به افراد بالياقت تفويض ميكرد. وی دو دستیار در خدمتش داشت که پیغامها و فرامينش را برایشان دیکته میکرد.
سؤال: چگونه میتوانید ارتباطهایتان را سادهسازی و در واگذاری وظایف بهتر عمل کنید؟
رهبران بزرگ؛ ساده سازیهاي بزرگتر در روابط سازماني
زمانی که سزار بهعنوان یک دیکتاتور حکومت میکرد، تغییرات قانونی بسیاری را اعمال کرد، وی میخواست تا از قوانین قدیمی که مانع بهرهوری بودند و کانالهای ارتباطی را مسدود کرده بودند خلاص شود.
سزار آییننامههای ضدسلسلهمراتبی، از انواع مختلف، را به اجرا درآورد و خلاص کردن مردم روم از زرق و برق در برنامهی کارش بود. به عنوان مثال، وی پوشیدن لباسهایی با رنگ بنفش و انداختن مروارید را ممنوع اعلام کرد، مگر در مراسمها و تشريفات خاص.
در پايان دو سوال مطرح ميكنم كه تقاضا ميكنم با پاسخ به آنها در بسط و تشريح موضوع اين يادداشت ياري كنيد.
سؤال: چگونه میتوانید سازمانتان را ساده سازی کنيد؟
سؤال: شخصیت رهبر تاریخی مورد علاقهی شما چه کسی است و چرا؟
سبز باشيد