بر اساس پژوهش مؤسسه‌ی گلوبال مارکت اینساید که توسط نشریه‌ی مارکتینگ منتشر شده است یک سوم مصرف‌کنندگان نسبت به 12 ماه گذشته لوازم دست دوم بیشتری خریداری کرده‌اند و زنان نسبت به مردان رغبت بیشتری به این بازار نشان می‌دهند. بر همین اساس نسبت به 12 ماه گذشته 35 درصد زنان و 25 درصد مردان اظهار داشته‌اند که بیشتر کالاهای مستعمل خریداری می‌کنند.
رالف ریسک از مدیران این مؤسسه در این زمینه می‌گوید، همواره تمایل قابل‌توجهی برای کالاهای دست دوم وجود دارد زیرا در شرایط اقتصادی کنونی مردم بدنبال حداکثر صرفه‌جویی در هزینه‌های خود هستند . وب‌سایتهایی مانند ای‌بی و آمازون که امکان خرید کالاهای دست دوم در آنها وجود دارد پیوسته بدنبال افزایش فروش خود از این طریق می باشند .
از هر ده خریدار حداقل 7 نفر از آنها کتاب، سی‌دی و یا دی‌وی‌دی دست دوم خریده‌اند. به طور مشخص ، زنان کالاهای دست دومی از قبیل کتاب،کفش، پوشاک، و جواهرات می‌خرند و مردان اقلامی مانند سی‌دی و دی‌وی‌دی.
سورایدر که دارای بیش از چهارصد فروشگاه خیریه در انگلستان است، در مورد مشتریان خود می‌گوید، اغلب مشتریان ما خانمها هستند که غیر از پوشاک زنانه ، پوشاک مردانه نیز می‌خرند. مردان نیز عمدتاً سی‌دی و کتاب می‌خرند.
بیشترین کسانی که اقدام به خرید کتاب و لوازم منزل دست دوم می‌کنند در گروه سنی 25 یا 64 سال قرار دارند. در مقایسه با پژوهشی که در سال 2009 در میان مردم بریتانیا صورت گرفته است، به آمار خریداران سی‌دی‌های دست دوم 7 درصد افزوده شده است .
این آمار برای خرده‌فروشانی که اقلامی از این دست را به صورت نو می‌فروشند ، هشدار جدی محسوب می‌شود. خرید سی‌دی و دی‌وی‌دی دست دوم مطمئن‌تر و راحت‌تر است زیرا نیازی به تست کردن آنها وجود ندارد. به همین دلیل فروشندگان این کالاها برای جذب مشتریان به فروشگاه خود با چالشی جدی روبه‌رو هستند زیرا مصرف‌کنندگان می‌توانند بدون مراجعه به فروشگاهها و از طریق اینترنت کالای دست دوم را بدون تست کردن و با اطمینان کامل بخرند.
رالف ریسک معتقد است که فروشگاهها و مغازه‌ها کماکان اهمیت دارند زیرا امکان تعامل با کالا و تجربه‌ای متفاوت را به خریداران می‌دهند. با این وجود، در شرایط اقتصادی کنونی صرفه‌جویی در هزینه‌ها برای مردم اولویت دارد به همین دلیل به خرید کالاهای دست دوم و حتی استفاده‌ی مشترک از کالاهایی که در اختیار دارند تمایل نشان می‌دهند.
دلایل خرید اجناس مستعمل در میان مردان و زنان نیز در گروه‌های سنی متفاوت است. فروشگاههای خیریه مهمترین مقصد غیراینترنتی خریداران این قبیل کالاهاست. خریدار فروشگاه خیریه و نیز سایر فروشگاههای کالاهای دست دوم در میان مسن‌ترها بیشتر است. ای‌بی محبوب‌ترین فروشگاه اینترنتی برای خرید کالاهای دست دوم است. این در حالی است که 26 درصد افراد 55 تا 64 سال و 7 درصد افراد 18 تا 24 سال تمایلی برای خرید اجناس دست دوم ندارند. لوازم فنی و لوازم مربوط به خودرو  بیشترین خریداران را در میان کالاهای مستعمل دارند.
از میان کسانی که به صورت اینترنتی خرید می‌کنند، 45 درصد آسانی و 55 درصد تنوع را اصلی‌ترین دلیل خود عنوان کرده‌اند.
گروههای سنی جوانتر به دلیل این که محدودیتهای مالی دارند گرایش بیشتری نسبت به خرید کالاهای دست دوم دارند، به عبارت دیگر مهم‌ترین دلیل آنها برای خریداران اجناس دست دوم صرفه‌جویی در هزینه‌هاست.
کسانی که سن بالاتری دارند (55 تا 64 سال) عمدتاً به این دلیل کالاهای دست دوم می‌خرند که بتوانند مبلغی را صرف امور خیریه کنند. امور خیریه، پیدا کردن کالاهای مورد علاقه، و دغدغه‌های زیست محیطی به عنوان انگیزه‌هایی برای خرید کالای دست دوم  در میان بانوان پررنگ‌تر است.
با این وجود آمارها نشان می‌دهند که تعداد جوانانی که به فروشگاههای خیریه، فروش کالاهای دست دوم مراجعه می‌کنند رو به افزایش است . رالف ریسک در این مورد اظهار داشت در 12 ماه گذشته جوان‌ترها تمایل بیشتری به تغییر رفتار خرید خودشان داده‌اند.
به طور کلی تحقیق فوق نشان می‌دهد که روند خرید کالاهای دست دوم با انگیزه‌های مختلف افزایش خواهد یافت.

وضعیت بازار لوازم دست دوم در ایران
از گذشته‌ها به یاد داریم که امانت‌فروشیها و سمساریها، کسب و کاری پررونق در کشورمان داشتند. امانت فروشی به معنی فروش اجناس دست دوم و یا حتی نویی است که خریدار آن را برای فروش نزد فروشنده به امانت گذاشته است. ممکن است برخی از افراد به هر دلیلی برای فراهم کردن راحتی و وسایل مورد نیاز خانه خود قادر به خرید اجناس نو نباشند.کهنه‌خری بویژه با پیچیده شدن شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم که درسالهای اخیر بیشتر به چشم می‌خورد، رونق می‌یابد.
رونق خرید و فروش کالاهای دست دوم مفاهیم اقتصادی بسیاری دارد. بسیاری از کارشناسان دلیل گرایش مردم کشورمان به کهنگی را روشن می‌دانند . معنای گرایش شدید ایرانیان به کالاها و اجناس دست دوم، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمتهاست. از نظر اقتصاددانان، ورود هر کالای خارجی چه در قالب واردات و چه در قالب قاچاق، به معنای کاهش سطح درآمد و نیز به خطر افتادن تولید و اشتغال است. متاسفانه از دیدگاه اقتصادی، هر کالایی که وارد ایران می شود چه نو یا دست دوم، کمک به اشتغال در خارج کشور است. این شکل از کسب‌و کار رونقی بسیار در سالهای اخیر یافته و می‌توان آن را به اشکال مختلف در سطح بازار مشاهده کرد. بازارهای اینترنتی لوازم دست دوم که حتی با گوشیهای هوشمند قابل دسترس هستند مثل سایت خرید و فروش لوازم دست دوم دیوار که هر ثانیه با کالاهای جدید به‌روز می‌شود؛ سمساریهای تلفنی و اینترنتی، فروشگاههای تاناکورا، چندشنبه بازارها و بازارهایی مثل عبدل‌آباد در شهر تهران و بازارچه‌های شهرهای مرزی از جمله در مهاباد از جمله مراکز فروش اجناس دست دوم در کشور هستند. در ادامه نگاهی به پررونق‌ترین این بازارها در کشور می‌اندازم.

بازار لوازم خانگی دست دوم در ایران
چندی پیش در خبرها آمده بود که بازار لوازم خانگی دست دوم که از کشور عراق وارد می شود در شهرهای کُردنشین ایران رونق چشمگیری پیدا کرده به گونه ای که با افزایش تمایل خرید این دست از کالاها از سوی شهروندان استان های مرزی، مراکز فروش لوازم خانگی دست دوم عراقی در این مناطق افزایش چشمگیری پیدا کرده است. در این میان، بازار پرسود لوازم خانگی دست دوم و از جمله مبلمان در صدر بیشترین تقاضا برای خرید و فروش هستند. ایرانیان احترام فراوانی برای سال نو قائلند و از گذشته‌ها رسم بر این بوده که با نو شدن طبیعت، ترکیب خانه‌ها نیز نونوار شود. اما اخیرا، مصرف‌کنندگان ایرانی ترجیح می‌دهند تا خانه‌های خود را با اجناس کهنه اما نونوار شده آراسته کنند. مصرف گرا شدن ایرانیان از دیگر سو موجب شده تا آنها اقدام به فروش وسایلی کنند که ممکن است هنوز چند ماهی از عمر آن نیز نگذشته باشد و این مساله نیز مزید بر علت شده تا بازار لوازم دست دوم در ایران رونقی قابل توجه یابد. در نمودار زیر، داغ‌ترین بازارهای لوازم خانگی دست دوم در کشور را ملاحظه می‌کنید:

 

 

بازار پوشاک دست دوم و تاناکوراها
گفته می‌شود نام «تاناکورا» از سریال مشهور «سالهای دور از خانه» و شخصیت معروف آن «اوشین»  اقتباس شده است. این سریال زیبا روایت زنی سخت‌کوش و ژاپنی به‌نام اوشین است که که به همراه همسرش فروشگاهی با نام تاناکورا را تأسیس کردند. هرچند در این سریال فروشگاه خانواده اوشین ورشکست می‌شود، اما تاناکوراهای ایران وضعیت دیگری را تجربه کردند و رشد قاچ‌گونه آنها حاکی از سود سرشارشان بود. طق آمار غیررسمی حدود 20 هزار نفر در ایران به کار توزیع و پخش البسه تاناکورا اشتغال دارند.
 کارشناسان نسبت به لطمات فرهنگی و اقتصادی خرید البسه دست دوم هشدار می‌دهند و آن را به مفهوم گسترش فقر و کاهش درآمد اقشار اجتماعی تلقی می‌کنند. گزارشات اقتصادی نشان می‌دهد که رشد نموداری و افسارگسیخته قیمت‌ها و حرکت پرشتاب غول تورم بویژه در سالهای 91 و 92 شمسی  موجب شد که خیلی از مشتریان بازار سطح و توان خریدشان به میزان قابل توجهی کاهش یابد و به سمت تاناکورا سوق پیدا کنند. نگاهی گذرا کافی است که بدانیم، می‌شود مفهوم اقتصادی گرایش به کهنگی را در وفور فروشگاههای تاناکورا در شهر دید.
 جنب‌و‌جوش بالای این فروشگاه‌ها نشان‌دهنده تجارت پرسود دست‌دومی‌ها است که حالا از هر قشری برای خود مشتریان پر و پا قرصی دارند. تحقیقات نشان می‌دهد که عمده مصرف‌کنندگان ایرانی کاهش قدرت خرید خود برای اجناس با کیفیت و پر شدن بازارهای کشور از محصولات بی‌کیفیت چینی را اصلی ترین دلیل خرید خود از فروشگاه‌های تاناکورا برمی‌شمارند.

 

سبز باشید