آینده‌پژوهی در صنعت خودرو و داستان موفقیت یک خودروساز آینده‌نگر
که داند که فردا چه خواهد رسيد/ زگيتي که خواهد شدن ناپديد
که را تاج اقبال بر سر نهند/ که را رخت از خانه بر در نهند
*حکيم نظامي
تحولات پرشتاب پيرامون سازمان و هزينه‌هاي ناشي از هماهنگ كردن سازمان با اين تغييرات پرشتاب از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی سازمان‌های عصر حاضر است. در این میان آینده‌پژوهی می‌تواند سلاحی قدرتمند برای مقابله با عدم قطعیت باشد. اثربخشی و کارایی برنامه‌ریزی راهبردی سازمان‌ها در گرو بهره‌گیری از علم آينده‌پژوهي است. صنعت خودروسازي در ايران سابقه‌ای بیش از نیم‌قرن دارد. این صنعت در دهه چهل و همزمان با احداث شرکت ایران‌ناسیونال متحول شد. خودرو یکی از فناوریهای مصرفی بسیار پرکاربرد بوده و پیش‌بینی و آینده‌نگری پیرامون آن از اهمیت وافری برخوردار است. به واقع چهره آینده جهان امروز را فناوریهایی شكل خواهند داد كه به دست بشر ساخته شده اند و یا ساخته خواهند شد. اختراعات و اکتشافات جدید همواره نقش پررنگی در تحولات بشر ایفا کرده‌اند، بگونه‌ای که برای مثال با اختراع خودرو صنعت حمل و نقل منقلب شد. علوم نوظهور قادر بودند تا مسیر حرکت جهانی را به یک‌باره تغییر دهند، برای مثال زمانی که بمب اتم ساخته شد مسیر جنگ های جهانی از اساس تغییر کرد. در آینده‌پژوهی تلاش بر شناسایی و رصد فناوریهای درحال ظهور و فناوریهای آینده است. حساسیت به فناوریهای آینده می‌تواند به تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان در شناسایی صحیح روندها و اخذ تصمیمات سالم و اثربخش کمک شایانی کند. این امر بویژه در حوزه خودروسازی مشهودتر است، چه آنکه خودرو امروز ابزاری حیاتی در راستای رفاه بشر به‌شمار می‌رود.
سناریوپردازی یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های پیش‌بینی بویژه در عرصه خودروسازی و صنایع وابسته به آن است. پیش‌تر در مورد سناریوپردازی میراث شوارتز در این زمینه، یادداشتی مفصل تقدیم همراهان شد. به طور کلی، برنامه‌ریزی بر پایه سناریونگاری می‌تواند به صاحبان کسب‌وکار در آمادگی هرچه بیشترشان در مواجهه با آینده کمک کند. سناریو در لغت به معنای طرح کلی حوادث و رویدادهای مورد انتظار است و لذا سناریوها داستان‌هایی ازآینده‌های محتمل هستند و چهره آینده را به تصویر می‌کشند. لذا سناریونگاری چشم‌انداز ما نسبت به آینده را روشن می‌کند و تفکر غیر قطعی را به ما می‌آموزد.
سناریونگاری به ما کمک می‌کند تا بتوانیم براساس امکانات و ابزار موجود، برای فردای خود آماده باشیم. مطالعات تجربی، استراتژی‌ها و روش‌های کیفی از جمله منابع سناریونگاری به شمار می‌روند و سناریونویسی مستلزم اشراف بر وضعیت موجود و عبور از فاز شناخت است. لذا سناریوها براساس رویدادهای حال تدوین می‌شوند.
سناریوپردازی فواید بسیاری دارد، از جمله آنکه چشم انداز گسترده‌ای به ما میدهد تا بتوانیم اتفاقات مخرب بالقوه را پیش‌بینی کرده و تا حد ممکن از آن جلوگیری کنیم. تصمیماتی عقلانی بگیریم و زمینه لازم را برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری موثر فراهم کنیم. افزون بر این، مدیریت تغییر در بطن سناریونگاری قرار دارد.
فرآیند پژوهش در آینده‌نگاری صنعت خودرو می‌تواند شامل مراحلی چند از جمله درک مبانی نظری سناریوپردازی و آینده‌پژوهی، تحلیل وضعیت موجود این صنعت و نیز بررسی محیط خرد و کلان و داخلی و خارجی صنایع خودروسازی به منظور شناسایی عوامل موثر بر روند صنعت خودرو، بهره‌گیری از روشهایی نظیر دلفی، و سپس شناسایی و پالایش عوامل کلیدی در این صنعت، باشد. جمع این عوامل در نهایت منجر به تدوین سناریوهای توسعه صنعت خودروسازی خواهد شد.
در این بین آینده‌پژوهان در این صنعت می‌بایست عواملی چند از جمله توسعه حمل‌و‌نقل عمومی به دلیل وضعیت بحرانی محیط زیست و آلودگی هوا و لذا کاهش تقاضا برای خودروهای بی‌کیفیت و در نتیجه آن، خطر ورشکستگی خودروسازان سطح متوسط، فناوریهای برتر در زمینه سوخت مثل خودروهای برقی و یا هیبریدی و خورشیدی، خودروهای سفارشی‌سازی شده مبتنی بر نیاز تک‌به‌تک افراد و اصول بازاریابی تک‌به تک، اهمیت یافتن بازاریابی اجتماعی در صنایع خودروسازی و لزوم مسئولیت‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی، اهمیت فرآیند برندینگ در آینده صنعت خودروسازی،تغییر در ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و الگوی مصرف، معضل پیداکردن جای پارک، کمبود جاده و خیابان علی‌رغم ساخت‌و‌سازهای قابل توجه، تولید بهنگام، تولید چابک، فناوریهای ایمنی و فناوریهای نوین،... را مدنظر قرار دهند.
به‌عبارت دیگر، صنعت اتومبيل‌سازي يكي از بزرگترين صنايع در جهان است. هر تحولي كه در اين صنعت رخ دهد براي شركتهاي ديگر در جهان تبعات مهمي دربرخواهد داشت. شركت اتومبيل‌سازي هيونداي يكي از توليدكنندگان پيشرو در جهان است که می‌کوشد تا آینده این صنعت را از آن خود سازد. از همین رو در ادامه یادداشت به بررسی استراتژی‌ها و رویکرد هیوندای در تولید محصولات برتر و ارائه خدمات متمایز می‌پردازم.
هيونداي مدلهاي گوناگوني از اتومبيلهاي سبك، ميني‌بوس، اتوبوس، و ساير وسايل نقليه را توليد مي‌كند. اكسنت، النترا، و سوناتا مدلهاي محبوب صادر شده توسط اين شركت هستند. به‌رغم دشواريهاي فراوان، هيونداي توانسته است خود را به عنوان يك اتومبيل‌ساز برجسته در جهان معرفي كند.
اتومبيل‌سازاني مانند تويوتا، هيونداي، جنرال موتورز، فورد، رنو، فولكس واگن، و نیسان براي كسب سهم بيشتري از بازار رقابت نزديكي با يكديگر دارند. يكي از چالشهاي جدي فراروي صنعت اتومبيل‌سازي اين است كه ظرفيت توليد بيش از ميزان تقاضا است.
كره‌ي جنوبي و صنعت اتومبيل‌سازي
شركت اتومبيل‌سازي هيونداي با دشواريهاي زيادي روبه‌رو بوده است. در دهه‌ي 1990 در نتيجه‌ي بحران مالي در آسيا، كره‌ي جنوبي با ركود اقتصادي مواجه شد.
مجموع فروش پنج شركت بزرگ اين كشور -هيونداي، سامسونگ، دوو، ال جي، و اس كي- به حدود چهل درصد از توليد ناخالص ملي و كل صادرات كره رسيد. به تدريج، اين شركتها رشد كردند و با استقراض از بانكهاي كره‌اي فعاليت خود را به ساير صنايع نيز گسترش دادند. در اين زمان برخي اشتباهات بزرگ اقتصادي سبب شد تا دولت كره‌ي جنوبي قوانين كنترل اقتصادي و شفافيت را به طور سخت‌گيرانه‌تري اعمال كند.
در اين زمان كيا موتورز، سومين اتومبيل‌ساز بزرگ كره، ورشكسته شد و دوو نيز به جنرال موتورز فروخته شد. تقاضاي داخلي كره‌ي جنوبي سالانه حدود دو ميليون اتومبيل است، اما ظرفيت توليد به پنج ميليون اتومبيل در سال رسيده بود. در نتيجه، صادرات يك ضرورت اجتناب‌ناپذير بود. در اين دوره، شركت هيونداي حدود سي ميليارد دلار بدهي داشت اما قادر بود تنها از 20 درصد ظرفيت توليد خود استفاده كند. در سال 1998، هيونداي كنترل شركت كيا را به دست گرفت و به بزرگترين اتومبيل‌ساز كره‌ي جنوبي تبديل شد. اين امر باعث شد هيونداي سه چهارم بازار داخلي كره را به دست آورد و شركتهاي ژاپني ميتسوبيشي و سوزوكي را در رده‌بندي جهاني پشت سر بگذارند.
تلاشهاي اوليه‌ي براي بين‌المللي شدن و اهمیت مدیران در ترسیم آینده شرکت
چونگ جويونگ مؤسس شركت هيونداي بود. آقاي چونگ پشتكاری مثال‌زدني داشت و در سن 85 سالگي مصمم بود هيونداي را مجددا به سودآوري برساند. او هر زماني كه براي رسيدن به هدفي مصمم بود. راهي براي انجام آن پيدا مي‌كرد.
شركت هيونداي در سال 1947، به عنوان توليدكننده‌ي ماشين‌آلات ساخت‌و‌ساز تأسيس شد. با گذشت زمان اتومبيل‌سازي، پالايش نفت، الكترونيك، بانكداري، و بيمه نيز به امپراطوري آقاي چونگ اضافه شد. صنايع اتومبيل‌سازي هيونداي در سال 1967 راه‌اندازي شد.
آقاي چونگ ميراث گرانبهاي خود را به پسرش، چونگ مونگ كو، سپرد كه در سال 1998، مسئوليت مجموعه‌ي هيونداي را بدست گرفت. چونگ جوان فرد بسيار تيزبيني بود و به توليد محصولات با كيفيت اهميت زيادي مي‌داد. وي همواره مي‌گفت: "توجه به كيفيت براي بقاي ما حياتي است. بايد تحت هر شرايطي و با هر هزينه‌اي محصولات با كيفيتي توليد كنيم.
در اواخر دهه‌ي 1970 ميلادي، شركت اتومبيل‌سازي هيونداي تلاش گسترده‌اي را براي توسعه‌ي ظرفيت مهندسي خود و دستيابي به طرحهاي جديد آغاز كرد. در سال 1983، خط توليد خود در كانادا را راه‌اندازي كرد كه اولين سرمايه‌گذاري هيونداي در خارج از كره‌ي جنوبي بود. اما اين سرمايه‌گذاري چندان سودآور نبود و چهار سال بعد متوقف شد. پس از آن، هيونداي صادرات اتومبيل اكسل با قيمت 4995 دلار را به امريكا آغاز كرد. اين اتومبيل با استقبال بازار ايالت متحده مواجه شد و به زودي صادرات آن به 250 هزار اتومبيل در سال افزايش يافت. متأسفانه، پس از مدتي شبكه‌ي فروش اين اتومبيل كارآمد عمل نكرد و افزون بر اين مردم امريكا اكسل را به عنوان يك اتومبيل با كيفيت پايين بيان كردند. در نتيجه، ارزش برند هيونداي در امريكا تنزل يافت.
در نهايت موفق
به منظور پاسخ به دغدغه‌ي مشتريان در مورد كيفيت محصولات، شركت هيونداي تصميم گرفت محصولات خود را براي 10 سال ضمانت كند. هدف شركت اين بود كه هر گونه تصوير منفي را از ذهن مشتريان از بين ببرد. اين استراتژي نقطه‌ي عطفي براي هيونداي بود و پس از آن شركت توانست اتومبيلهايي با استانداردهاي كيفي بسيار بالاتر طراحي و توليد كند.
ايجاد تنوع جغرافيايي نيز استراتژي ديگر شركت بود. با در نظر گرفتن تجربياتي كه از سرمايه‌گذاري در كانادا به دست آمده بود، هيونداي خط توليد خود را در تركيه (1997)، هند (2000، و دومين كارخانه در سال 2007)، و چين (2002) را راه‌اندازي كرد. مهمترين مزيت اين كشورها نيروي كار ارزان و ماهر بود. خط توليدي كه در تركيه گشايش يافت درهاي بازار خاورميانه را به روي هيونداي گشود. علاوه براين، تركيه به اروپاي غربي نزديك بود و اين خود مزيت بسيار مهمي محسوب مي‌شد. در سال 2008، هيونداي داراي 10 كارخانه در كشورهايي نظير تايوان، ويتنام، ايران، سودان، و ونزوئلا بود. اولين خط توليد هيونداي در ايالات متحده در ماه مي سال 2005 در آلاباما با سرمايه‌گذاري بالغ بر 1/1 ميليارد دلار راه‌اندازي شد و سالانه 300 هزار اتومبيل توليد مي‌كند.
با سرمايه‌گذاري در شركت كيا، هيونداي به مزاياي رقابتي اين شركت در زمينه‌ي تحقيق و توسعه و توليد دست يافت. كيا در دوران فعاليت خود صاحب كارگران، مهندسان، و طراحان زبده‌اي شد. اين دو شركت با همكاري يكديگر توانستند در زمينه‌ي مهندسي، فروش، كنترل‌كيفيت، بازاريابي، و تحقيق و توسعه پيشرفت قابل توجهي كردند. علاوه براين، هيونداي در مراكز تحقيق و توسعه در امريكاي شمالي، ژاپن، و اروپا سرمايه‌گذاري انجام داد.
هيونداي؛ حال و اینده
از سال 1999 شركت هيونداي در ميان اتومبيل‌سازان عمده‌ي دنيا داراي سريعترين رشد بوده است. از سال 1999 تا 2004 ميزان فروش اين شركت در امريكا به 360 درصد افزايش يافت. رشد هيونداي عمدتاً محصول بازارهاي بين‌المللي بوده است. در حال حاضر، دو سوم فروش شركت مربوط به امريكاي شمالي و 10 درصد مربوط به اروپا است. هيونداي يكي از پرسودترين اتومبيل‌سازان دنيا است. مجله‌ي بيزينس ويك،چونگ را به عنوان يكي از موفقترين مديران كسب‌و‌كار در دنيا معرفي كرده است.
هدف و برنامه‌ريزی هيونداي اين بود كه تا سال 2010، جزوء يكي از پنج اتومبيل‌ساز بزرگ دنيا باشد. علاوه بر اين، شركت قصد دارد تا 20 درصد بازار چين را به دست آورد. چين با جمعيتي بالغ بر 3/1 ميليارد نفر، بازار بسيار مناسبي براي محصولات شركت هيونداي است. با این تفاسیر به نظر می‌رسد که با توجه به رویکرد هیوندای، سناریوی روشنی در انتظار آینده این شرکت باشد.
هیوندا و ایران
نام تجای هیوندای همواره معادل تعهد به کیفیت، خدمات و فن آوری بوده و هست به همین علت کمپانی هیوندای قادر به صادرات و مونتاژ محصولات خود به تمام جهان از جمله اروپا و ایالات متحده (که دارای سخت ترین قوانین واردات و استاندارد کالا از لحاظ کیفیت اجناس وارداتی است ) و نیز ایران گردیده است. استقبال خيابان‌هاي تهران از توليدات هيونداي نشان از اقبال ایرانیان به اين کهنه‌کار عرصه توليد ماشين دارد. شركت آسان موتور نمايندگی رسمي شركت هيونداي موتور كره جنوبي در ايران را دارد. این شرکت به‌علاوه مجری اقدامات اجتماعی این برند خودروساز است و برای نمونه هم جهت با فعاليتهاي اجتماعي خود و همراه با هيونداي جهت ترغيب جوانان به ورزش اقدام به راه اندازي كلوب ويژه فوتبال نموده است . در اين كلوب اعضا مي‌توانند با پيش بيني نتايج بازيها ، قهرمان و آقاي گل مسابقات به قيد قرعه از جوايز ارزنده اي برخوردار شوند. برنامه هاي ديگري نيز با عنوان جشنواره هاي فوتبالي براي ايجاد جوي پرشور و با نشاط در خانواده ها توسط آسان موتور در دست اجرا مي باشد.
دلایل بسیاری برای موفقیت هیوندای و اقبال بازار ایران به خودروهای تولیدی این کشور وجود دارد، از جمله:
- پذیرش سلیقه ایرانی از اتومبیل‌های هیوندای
- استفاده هیوندا از فضای محیط کلان ایران و استفاده عالی از نبود خودروهای آمریکایی، و .. در سال‌های اخیر.
- نام‌گذاری مدل‌هایی باب میل ایرانیان نظیر توسن (توسان).
سبز باشید